ආදරණීය දුවේ පුතේ, අපට තිබෙන සඳට අමතර තවත් සඳක් තිබුණොත් කොහොම තිබේවිද? රාත්‍රී ආලෝකය වැඩි කරගන්න ඒ මඟින් අපට පුළුවන් වෙනවා. ඉස්සර අහස් මාලිගා හදනවා කියන කතාවත් දැන් කාලෙ ඇත්තක් වෙලා තිබෙනවා. අහස උසට ගොඩනැඟිලි, පාවෙන අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානය වගේ අද ලෝකය තාක්ෂණය එක්ක ඉදිරියට ගිහින් තිබෙනවා. ඉතින් එහෙම කරපු අලුත් වැඩක් තමයි චීනයේ මේ කෘත්‍රිම සඳ ව්‍යාපෘතිය.

චීනය, නාගරික ප්‍රදේශවල රාත්‍රී ආලෝකකරණය සඳහා විදුලි බලය ඉතිරි කිරීමට ආලෝක ආධාරයක් ලෙස කෘත්‍රිම සඳක් (artificial moon)  නිර්මාණය කිරීමේ ව්‍යාපෘතියක් ක්‍රියාත්මක කරලා තිබෙනවා. 2018 දී පැවති Sichuan Aerospace Science and Technology Microelectronics System Research Institute (CASTMS)  ආයතනයේ ප්‍රකාශයක් අනුව, මෙම ව්‍යාපෘතිය 2025ට පෙර සිදු කරන්න ඔවුන් බලාපොරොත්තු වෙලා තිබෙනවා.

චීනයේ මෙම කෘත්‍රිම සඳ, විශාල දර්පණ ක්‍රමයක් (mirrors)  භාවිතකර ආලෝකය පෘථිවියට පරාවර්තනය කරනවා. මෙම උපකරණය පෘථිවියට කි.මී. 500-2000ක් පමණ ඉහළින් අහසේ ස්ථාපනය කිරීමෙන් නගරවල රාත්‍රියේදී පවතින ආලෝක අවශ්‍යතා පුරවා ගැනීමට හැකි වෙනවා.

ව්‍යාපෘතියේ අරමුණු විදුලි බලය ඉතිරි කිරීම

කෘත්‍රිම සඳ ව්‍යාපෘතියේ ප්‍රධාන අරමුණ වන්නේ විදුලි පහන් සඳහා බෙහෙවින් කුඩා ආලෝක ප්‍රමාණයක් ලබාදී ඒ ආලෝකය නාගරික ආලෝකකරණය සඳහා විකල්පයක් ලෙස යොදා ගැනීමයි. ‍මෙම කෘත්‍රිම සඳ පෘථිවියේ ප්‍රධාන නාගරික ප්‍රදේශවලට, විශේෂයෙන් චීන නගරයක් වන Chengduවල විදුලි පහන් අවශ්‍යතාව අඩු කිරීමට සැලසුම්කර ඇත.

ආපදාවලදී ආලෝක සහාය

භූමිකම්පන හෝ අනෙකුත් ආපදාවලදී විදුලිය බිඳවැටීමෙන් පසු කෘත්‍රිම සෙඳන් ලැබෙන ආලෝකය වඩාත් වැදගත් වේ.

ආර්ථික වාසිය

මෙම කෘත්‍රිම සඳ, සාමාන්‍ය පාරිභෝගික LED පහන් සමඟ සංසන්දනය කළ විට, වසරකට ඩොලර් මිලියන 170ක පමණ ආර්ථික වාසියක් ලබා දෙනු ඇතැයි චීන බලධාරීහු විශ්වාස කරති.

මෙහි ආලෝක ප්‍රබලත්වය සහ බලපෑම්

චීන බලධාරීන්ට අනුව, මෙම කෘත්‍රිම සෙඳන් සම්පූර්ණ සඳේ ආලෝකයට 8 ගුණයක් පමණ සමාන ආලෝකයක් නිකුත් කරනු ඇත.

ඉතින් ආදරණීය දුවේ පුතේ, අපේ ලෝකය මේ වගේ තවත් අපි හිතන සීමාවෙන් එහාට දියුණු වෙන්න පටන් අරන් තිබෙනවා. ඔයාලත් අලුත් දේ හොයන්න. කියවන්න. ඒ දැනුමෙන් අලුත් දෙයක් නිර්මාණය කරන්න.

රුසින් තත්සර

මිහිර කියවන පුංචි ඔයාලා ජපානයේ පොඩිත්තන්ගේ උත්සවයක් ගැන දැනගන්න කැමැතියි ද? මේ උත්සවයේ නම ෂිචි ගෝ සන්. ෂිචි කියන්නේ ජපන් භාෂාවෙන් හතට. ගෝ කියන්නේ පහට. සන් කියන්නේ තුනට. මොකක්ද මේ හත, පහ, තුන කියන්නේ? ඔන්න කියවලා බලන්නකෝ.

ෂිචි-ගෝ-සන්

නොවැම්බර් 15 වැනිදා ජපානයේ පවත්වන අපූරු උත්සවයකි ෂිචි ගෝ සන් (Shichi-Go-San (7-5-3 ) උත්සවය. අවුරුදු තුනේ සහ පහේ පිරිමි ළමයින් සඳහා සහ අවුරුදු තුනක් සහ හතක් වයසැති ගැහැනු ළමයින් සඳහා මෙම උත්සවය පවත්වයි.

shichi-go-san  නොවැම්බර් 15 වැනිදා සැමරීමට හේතුවක් තිබේ. විශේෂයෙන්ම මෙම වයස අවුරුදු තුන, පහ සහ හත දරුවාගේ වර්ධනයේ අවධිවල වැදගත් සලකුණු ලෙස සලකයි. පහළොව යනු තුන, පහ සහ හතේ එකතුව වන අතර, එය විශේෂයෙන් සුබ අංකයක් ලෙස සලකයි. මේ හේතු දෙකම මූලික කරගෙන මෙය සමරනු ලැබේ.

සාමාන්‍යයෙන්, ෂිචි-ගෝ-සන් උත්සවය වර්තමානයේදී සමරන විට, ළමයි ඔවුන්ගේ හොඳම ඇඳුම්වලින් සැරසෙති. විශේෂයෙන්ම ජපානයේ සාම්ප්‍රදායික ඇඳුම වන කිමෝනාවලින් සැරසෙති. ගැහැනු ළමයි බොහෝ විට කිමෝනාවකින් ද පිරිමි ළමයි හකාමා කිමෝනාවලින් ද සැරසෙති. ළමයි ඔවුන්ගේ මව්පියන් සමඟ ඔවුන්ගේ ප්‍රදේශයේ ෂින්තෝ සිද්ධස්ථානයට ගොස් පූජකවරුන්ගෙන් ආශීර්වාද ලබති. එහිදී මව්පියවරු දරුවන්ට ප්‍රීතිමත් සහ සෞඛ්‍ය සම්පන්න අනාගතයක් පතමින් යාඥා කරති.

මෙදිනට දරුවන්ට චිටෝසේ-ඇමේ (“දහස් අවුරුදු සූකිරි”) නම් පැණි රස කෑම ලබා දෙනු ලැබේ. එය දරුවන්ගේ දීර්ඝායුෂ සහ සෞඛ්‍යසම්පන්න බව සංකේතවත් කරයි. Chitose-ame  යනු දිගු, සිහින් රතු සහ සුදු වර්ණ සහිත සූකිරි වන අතර, එය කොකුන්ගේ සහ කැස්බෑවන්ගේ රූපවලින් සරසා ඇති බෑගයක දමා තෑගි කරයි. කොකා සහ කැස්බෑවා යන සතුන් දෙදෙනාම ජපානයේ දීර්ඝායුෂ සඳහා සංකේත වේ. රතු සහ සුදු ද සුබ වර්ණ සංයෝජනයක් ලෙස සැලකේ.

මෙම උත්සවයේ ප්‍රධාන අංග තුනකි

කමියොකි (kamioki)

අවුරුදු තුනේ ළමයින් සඳහා පවත්වන උත්සවය කමියොකි ය. kamioki යන්නෙහි වචනාර්ථය “හිසකෙස් ගැලවී යෑම” යන්නයි. ළදරුවකුගේ උපතින් දින හතකට පසු, පිරිමි ළමයකුගේ හෝ ගැහැනු ළමයකුගේ හිස මුඩු කිරීම සහ වයස අවුරුදු තුන දක්වා හිස මුඩුකර තබා ගැනීමේ සාම්ප්‍රදායික චාරිත්‍රය ඇසුරින් මෙය බිහි වී ඇත.

හකමගි නො ගි (Hakamagi-no-Gi)

දෙවැනි උත්සවය හකමගි නො ගි උත්සවයයි. එදිනට පිරිමි ළමයි එරට සාම්ප්‍රදායික ඇඳුමක් වන හකාමා කලිසම් සහ haori  විධිමත් කබාය ඇදීම සිදු කරති. මෙම උත්සවය අවුරුදු පහක් වයසැති පිරිමි ළමයින් සඳහා පවත්වනු ලබයි.

ඔබිතොකි නො ගි (Obitoki-no-Gi)

තුන්වැනි උත්සවය Obitoki-no-Gi උත්සවයයි. අවුරුදු හතෙහි ගැහැනු ළමයින් සඳහා මෙය පවත්වනු ලබයි. අමුණා ඇති නූල්වලින් බැඳ ඇති කිමෝනාවක් වෙනුවට ගැහැනු ළමයින් “obi” (කිමෝනාව සඳහා පුළුල් බඳපටියක්) පලඳීන පළමු අවස්ථාව මෙයයි. obi බඳපටිය ගැට ගැසීමට තරමක් දුෂ්කර වුවත් එම බඳපටිය වඩාත් විසිතුරු වේ.

හර්ෂණී ගමගේ

ආදරණීය දුවේ පුතේ, අද අපි ඔබට කියන්න සූදානම් වන්නේ රට රටවල අගනගර ගැන කතාවයි. විවිධ රටවල අගනගර වෙනස්. ඒ වගේම ඒවායේ විවිධ වූ සුන්දරත්වයන් තිබෙනවා. ඒ නගරවලට ආ‍වේණික බොහෝ දේවල් ද තිබෙනවා. ඉතින් දුවේ පුතේ, මේවා ගැන කියවලා ඔයාලාත් එම නගරවල ඇති විශේෂත්ව දැන ගන්නකෝ.

ඉතාලිය – රෝමය

ඉතාලියේ අගනගරය රෝමයයි. රෝමය ශතවර්ෂ ගණනාවක් තිස්සේ බටහිර සභ්‍යත්වයේ දේශපාලන මධ්‍යස්ථානය ලෙස හැඳීන්වේ. මෙම රෝම නගරය යනු බොහෝ අවස්ථාවලදී විදේශ ආක්‍රමණවලට මුහුණ දුන් නගරයකි. මෙම නගරයේ විශාලත්වය වර්ග සැතපුම් මිලියන 2.5ක් පමණ වේ. මෙම නගරයේ දැකිය හැකි විශේෂ ස්ථාන ලෙස කොලෝසියමය, දෙවැනි වික්ටෝරියෝ එමානුවෙල් ස්මාරකය, ශාන්ත පීතර බැසිලිකා දේවස්ථානය යනාදිය අපට පෙන්වා දිය හැකි ය.

ප්‍රංශය – පැරිස් නගරය

පැරිස් නගරය ප්‍රංශයේ අගනගරයයි. පැරිස් නගරය යනු සම්භාව්‍ය සංස්කෘතිකාංගයන්, විලාසිතා, ආහාරපාන හා නොයෙකුත් විද්‍යා හා උප සංස්කෘතීන්හි ලෝක කේන්ද්‍රස්ථානය වේ. ප්‍රංශයේ උතුරු ප්‍රදේශයේ පිහිටා ඇති සේන් නදිය අසල පැරිස් නගරය පිහිටා තිබේ. විවිධ විරුදාවලීන් පටබැ¼දී ඇති මෙම ආකර්ෂණීය පුරවරය ‘පුනරුදයේ නගරය’ ලෙස බෞතීස්ම ලැබූයේ එකල යුරෝපය පුරා ඇතිවෙමින් තිබූ විද්‍යා, කලා, ශාස්ත්‍රීය විප්ලවයේ කේන්ද්‍රස්ථානය වෙමිනි. මීට වසර දහසකට පමණ පෙර ජීවත් වූ හියු කාපට් රජු විසින් එකල තම ප්‍රධාන පුරවරය ලෙස පැරිස් නගරය තෝරාගෙන ඇත. පැරිස් නගරයේ දැක ගැනීමට හැකි විශේෂ ස්ථාන ලෙස නොත්‍රදාම් දේවස්ථානය, ජයග්‍රහණයේ ආරුක්කුව, සේන් නදිය, මොන්ට්මාර්ට්‍රේ, ලැටින් ක්වාටර්, අයිෆල් කුලුන පෙන්වා දිය හැකි ය. මෙලෙස ඉතා ආකර්ෂණීය පරිසරයකින් හෙබි පැරිස් නගරය සංචාරක ආකර්ෂණයට ලක් වී ඇති ඉතා ප්‍රසිද්ධ නගරයකි.

ඔස්ට්‍රේලියාව – මෙල්බර්න්

මෙල්බර්න් යනු ඔස්ට්‍රේලියාවේ අගනගරයයි. මෙය ඔස්ට්‍රේලියාවේ මෙන්ම ඕෂනියා කලාපයේ ද විශාලතම නගරයයි. ආර්ථිකය අතින් ආසියා පසු පැසිෆික් කලාපයේ ඉදිරියෙන්ම සිටින මෙල්බර්න් නගරය ලෝකයේ ප්‍රධාන නගර 15 අතර සිටියි. මෙම නගරය ඔස්ට්‍රේලියාවේ සංස්කෘතික අගනගරය ලෙස ද හැඳීන්වේ. මෙල්බර්න් යනු ඔස්ට්‍රේලියානු නීති සහිත පාපන්දු ක්‍රීඩාවේ සහ ඔස්ට්‍රේලියානු චිත්‍රපට සහ රූපවාහිනී කර්මාන්තයේ ද මහ ගෙදරයි. එමෙන්ම එහි මෙල්බර්න් ක්‍රිකට් පිටිය, ජාතික කලා මධ්‍යස්ථානය, වික්ටෝරියා කලාභවන මෙන්ම යුනෙස්කෝ ලෝක උරුමයක් වන රාජකීය ප්‍රදර්ශන ගොඩනැඟිල්ල වැනි විශාලතම හා පැරැණිතම සංස්කෘතික ගොඩනැඟිලි ද ඇත. මෙල්බර්න් නගරය නාගරික ප්‍රදේශ තිස් එකකින් සමන්විත ය.

නේපාලය – කත්මණ්ඩු

කත්මණ්ඩු යනු නේපාලයේ අගනගරයයි. මෙය විශාලතම නාගරික ප්‍රදේශය ලෙස ද හැඳීන්විය හැකි ය. එයට බද්ධ වුණු ප්‍රධාන නගර දෙකක් ඇත. එනම් පට්නා සහ ලාලිත්පුර වේ. මෙම නගරය ගෝලාකාර හැඩයකින් යුක්ත ය. මෙම නගරය ප්‍රධාන පරිපාලන කලාප 14කින් සමන්විත ය. කත්මණ්ඩු නගරය බග්මතී කලාපයේ පිහිටා තිබේ.

පාකිස්තානය – ඉස්ලාමාබාද්

ඉස්ලාමාබාද් නගරය පාකිස්තානයේ අගනගරය ලෙස අපට පෙන්වා දිය හැකි ය. මෙය උතුරු පාකිස්තානයේ පෝතොහාර් සානුවේ පිහිටා තිබේ. මෙම නගරය ‘හරිත නගරය’ යන අන්වර්ථ නාමයෙන් ද හඳුන්වනු ලැබේ. පාකිස්තානයේ ඇති පිරිසුදුම නගරය ලෙස ද අපට ඉස්ලාමාබාද් නගරය පෙන්වාදිය හැකි ය. මෙම නගරයෙහි දකුණු ආසියාවේ විශාලතම මුස්ලිම් පල්ලිය සහ ලොව හය වැනියට විශාලම මුස්ලිම් පල්ලිය වන ෆයිසාල් පල්ලිය පිහිටා ඇත. විවිධ කලාප හා ප්‍රදේශවලට වෙන්කර ඉතාමත් සැලසුම්සහගත ලෙස මෙම නගරය නිර්මාණයකර ඇත. ඉස්ලාමාබාද් නගරයේ දැකගත හැකි විශේෂ ස්ථාන ලෙස ෆයිසල් පල්ලිය, සෙරීනා හෝටලය, පාර්ලිමේන්තුව හා පාකිස්තාන ස්මාරකය දැකගත හැකි ය. ඉස්ලාමාබාද් නගරය ද සංචාරක ආකර්ෂණය බොහෝ ලෙස ලැබී ඇති නගරයකි.

එක්සත් රාජධානිය – ලන්ඩන්

එක්සත් රාජධානියේ අගනගරය ලන්ඩන් නගරයයි. ලන්ඩන් නගරය ලොව ප්‍රමුඛතම මූල්‍ය නගරයකි. මෙම නගරයේ විවිධ ජාතීන්, සංස්කෘතීන් හා ආගම්වල සම්මිශ්‍රණයක් පවතී. මෙහි භාෂා තුන්සියයකට වඩා අධික ප්‍රමාණයක් භාවිත වන බව ද පැවසෙයි. මෙහි ඇති ලන්ඩන් හීත්‍රෝ ගුවන්තොටුපොළ ලොව කාර්යබහුලම ගුවන්තොටුපොළ ලෙස හැඳීන්විය හැකි ය. මෙම නගරය කොට්ඨාස 32කින් සමන්විත ය.

ජපානය – ටෝකියෝ

ටෝකියෝ යනු ජපානයේ අගනගරයයි. ජපානයෙහි ප්‍රධාන දූපත වන හොන්ෂු දූපතෙන් නැඟෙනහිර පෙදෙසට වන්නට ටෝකියෝ නගරය පිහිටා ඇත. ටෝකියෝ නගරය ලෝකයේ ජනාකීර්ණම අගනගරය ලෙස ද අපට පෙන්වා දිය හැකි ය. ටෝකියෝ අගනගරය විශාලතම පුරවරය ලෙස ද අපට පෙන්වා දිය හැකි ය. මෙම නගරයේ ද සංචාරක ආකර්ෂණය දිනාගෙන ඇති බොහෝ ප්‍රසිද්ධ ස්ථාන රාශියක් පිහිටා ඇත.

ඉන්දියාව – නව දිල්ලි

දිල්ලි යනු ඉන්දියාවේ අග නගරයයි. නව දිල්ලිය උතුරු මැද ඉන්දියාවේ යමුනා නදී බටහිර තෙර පිහිටා ඇත. මෙම නගරය ඉන්දියාවේ විශාලතම නගර අතරින් තුන්වැනි ස්ථානය ගනී. සුවිසල් රුක් සෙවණැති මාර්ගවලින් හෙබි නව දිල්ලි නගරයේ රටේ ප්‍රධාන ආයතන සහ ගොඩනැඟිලි රාශියක් පිහිටා තිබේ. මෙහි භූමි ප්‍රමාණය වර්ග කිලෝමීටර් 42.7ක් පමණ වේ. මෙම නගරය ලෝකයේ වේගයෙන්ම වර්ධනය වෙමින් පවතින නගරවලින් එකකි. මෙම නගරයේ දැක ගත හැකි විශේෂ ස්ථාන ලෙස නෙළුම් දෙවොල, හුමායන්ගේ සොහොන, කොනෝට් පෙදෙස, අක්ෂර්දම් දෙවොල හා ඉන්දියා ද්වාරය පෙන්වා දිය හැකි ය.

ඊජිප්තුව – කයිරෝ

කයිරෝ යනු ඊජිප්තුවේ අගනගරය ලෙස අපට පෙන්වා දිය හැකි ය. මෙය අප්‍රිකාවේ හා අරාබි දේශයේ විශාලතම නගරයයි. මෙම නගරය ලෝකයේ වැඩිම ජනගහනයක් දැකගත හැකි නගරවලින් එකකි. මෙම නගරයට ‘පල්ලි දහස් නගරය’ යන විරුදාවලිය ද හිමි වී ඇත. මෙම නගරය පිරමීඩවලට බොහෝ සෙයින් ප්‍රසිද්ධත්වයක් උසුලයි. දෙවැනි පැරැණිතම උසස් අධ්‍යාපන ආයතනය වන අල් අසාර් විශ්වවිද්‍යාලය ද මෙහි පිහිටා ඇත. ඊට අමතරව පැරැණිතම හා විශාලතම චිත්‍රපට හා සංගීත කර්මාන්තය ද මෙහි පිහිටා ඇත. කයිරෝ නගරය අරාබි ජාතිකයන්ගේ නිජබිම බවට ද පත්වී ඇත.

චීනය – බීජිං

බීජිං යනු චීනයේ අගනගරයයි. මෙය බීජිං නොහොත් පීකිං යන නමින් ද හඳුන්වනු ලැබේ. මෙම නගරයේ නාගරික කටයුතු පාලනය වන්නේ මධ්‍යම රජය මඟිනි. බීජිං යනු චීනයේ ඇති පැරැණිතම නගර හතරෙන් එකකි. බීජිං යනු මහජන චීන සමූහාණ්ඩුවේ ප්‍රධාන නගර හතරෙන් දෙවැනි විශාලතම නගරයයි. බීජිං යනු ගමනාගමන කේන්ද්‍රස්ථානයකි. මෙහි දැකගත හැකි විශේෂ ස්ථාන ලෙස ටියනන්මෙන් චතුරස්‍රය, බීජිං ජාතික ක්‍රීඩාංගණය ආදිය පෙන්වා දිය හැකි ය.

ශ්වේතා ගිමානි

කහවත්ත මහා විද්‍යාලය

ගමේ මිනිසුන් කිසිදාක කුසගින්නේ සිටියේ නැත. බත් නැති වුවද කොස්, අල, බතල, කිසිම දවසක හිඟ නොවූ බව මගේ මතකයේ පවතී. සියල්ලන්ටම කෑම සපයන විශාල අතු පතරින් යුතු ලොකුම කොස් ගහ තිබුණේ අපේ වත්තේ ය. එය වඳුරන්ගේ ලැගි පල ය. එයට කවුරුත්ම කීවේ වඳුරු වරකාව කියා ය. ගසේ කඳ බදන්නට ලේසි නොවේ. එය දැවැන්ත කොස් රාජයෙකි. මෙහි විශේෂත්වය වූයේ වසරේ හැමදාම මෙහි පලදාව පැවතීමයි. ගෙඩි පැසුණ ඒවා ද, ළපටි ගෙඩි ද ඉදුණු ඒවා ද කඩාගන්න බැරි උසකින් හෝ තිබෙන බව නොරහසකි.

බොහෝ අවස්ථාවලදී එහි ඉරි බේරුණු ළපටි ගෙඩි කඩා තම්බා ගන්නේ වෙද බාප්පා ය. ඒවා ලොකු බඳුනක බහා තම්බා ගැනීමට වෙද ගේ ඇතුළේ ඉඩකඩ මෙන්ම ඔහුට ගෝලයෝ ද සිටියහ.

දවසක් මාත්, සුගතෙත්, විමලෙත්, කරුණෙත් සපත්තු බෝක්කුව ළඟදී වෙද බාප්පා මුහුණටම හමු විය.

“කොහෙද ගැටවුණේ උඹලා යන්නේ? උඹහෙලටත් ඇහැකිනෙ මට උදව් කරන්න. උදේ නවයට දහයට වරෙල්ලා” ඔහු කීවේ ය.

අපි කිසිත් නොකීවෙමු. ඔහු අපේ අප්පොච්චිගේ ළඟම නෑයෙකි. අපි ඔහුට කැමැති නැත්තේ උඹ, බං, වරෙන්, පලයං” යන වචන සෙට් එකට ය. වෙද බාප්පාට ගමේ හැම කෙනාම ගරු කරති. ඔහු ගමේ අයට බෙහෙත්දී මුදලක් අය නොකරයි. ඒත් අපේ මනාපය නම් නැත.

“ඒ…………..ඒයි…………මොකද කංචු කරන්නෙ? අපි යනවද නැද්ද ?” කරුණෙ අසයි.

“විමලෙ මොකද කියන්නෙ? යනවද? නැද්ද?” මම ඇසීමි.

“මටත් හිතා ගන්න බෑ. ගෙවල්වලින් නම් බොහොම කැමැති වෙයි”

“කොහොමටත් ඔය ගොල්ලන්ගෙ නෑදෑයො වෙච්චි. අපි යමු. දවසක් ගෙහුං බලලා බෑ කියලා හිතුණොත් නතර වෙමු.” සුගතේ කීවේ ය.

“අපි එහෙනම් ගෙවල්වලට ගෙහුං කියලා එමු. ගෙදරට නොකියා යන්න හොඳ නෑ ” මම කීමි.

වෙද බාප්පා කියූ වෙලාවට පෙර අපි සපත්තු පාලම ළඟදී මුණ ගැසුණෙමු. කිසිවකුට ගෙවල්වලින් අකමැත්තක් දක්වා නැත.

අපි හතර දෙනා වෙද බාප්පාගේ ගෙදරට යනවිට ඔහු අප බලාපොරොත්තුව සිටියේ ය.

අප දුටු හෙතෙම “වරෙල්ලා වරෙල්ලා දරුවනේ” යි කියා පිළි ගත්තේ ය.

“අම්මේ මේන් මේ පැටව් ටිකක් ඇවිල්ලා. උන්ට කන්න මොනාහරි දෙන්න” වෙද බාප්පා

ලොකු ආත්තම්මාට කීවේ ය.

“අපි නම් කාලා ආවෙ. අපි නම් කාලා ආවෙ.” අපි හතර දෙනාම කීවෙමු.

“ආ….ඒකට මක් වෙනවද? ඔය දෙන දේකුත් කමු. මොකද කියන්නෙ උඹලා?”

“කමු කමු වෙද මහත්තයො”

“මොනවා? මට නෑකමක් නැද්ද? මේ කංචු මගේ අයියෙක්ගෙ එකා. මේකා කරුණයා. මගේ මාම කෙනෙක්ගෙ පුතකුගෙ එකෙක්. මං හරිද…..?” ඔහු අසයි. අපි ‘ඔව්” කියන්නෙමු.

“නෑකමක් දන්නෙම නැත්නම් මට වෙදමාමා කියාපල්ලා’

“මං නෑ කමට හරි ආදරේ ඇති මිනිහෙක්. හා………හැරි හැරී නොඉඳ කමු.”

ලොකු ආත්තම්මා පොල් කොළයෙන් වියන ලද වහුං පතකට සුන්සහල් බත් හා කිතුල් පැණි ද ගෙනැවිත් තැබුවාය. පොල් දැමූ සුන්සහල් බත් හරි සුවඳ ය. ඊට කිතුල් පැණි මුසු වුණාම

රස ය. අපි වෙද ගේ බංකුවක ඉඳ ගතිමු. වෙද බාප්පා ලෑලි පුටුවක ඉඳගෙන බත් කැට කිහිපයක් කෑවේ ය.

“දැන් හරිද දරුවනේ? මොකද බෑ කියලා අහකට දැම්මද?”

“ඕං ඔය පාර තමයි වැඩ තියෙන්නෙ. ඊයෙ වඳුරු වරකාවෙන් ගෙනා කොස් ගැටයි බේරියන් ගහේ කොස් ගැටයි තැම්බෙන්න තියලා තියෙන්නෙ”

“බන්දුසේන දැන් ඒවා තැම්බිලාද?”

“ඔව්, වෙද මහත්තයො. ඒව ඕං දිය බේරෙන්න තිව්වා. දැන් ගණනකට රස්නෙ අඩු වෙලා ඇති.” බන්දුසේන මාමා කීවේ ය.

“බන්දුසේන ඔය කඩ මාගලට ඒක තුනී කරලා දෙන්න.” වෙද බාප්පා කියද්දී අපි කළයුත්ත දකිමු.

“පුතේ මේවා මේං මෙහෙම කුට්ටි කපලා තුනීකරලා පොඩි කෑලිවලට කපලා ගන්න”

අපි එලෙස කළෙමු.

තැම්බූ පොලොස් දෙකට කපා පලා, තීරු කර පොඩි කොටු හැඩේට කැපුවෙමු. කටු කොටස ඉවත් කරනු ලැබී ය. ඒ පොලොස් කැට පැදුරේ ගොඩවල් කිහිපයකට එක් කරද්දී වෙද බාප්පා ඇවිත් බලා ටිකින් ටික සෝදා දිය පෙරනයකට දමන්නට කීවේය. අපි එසේ කළෙමු. ඉන් පසු එය සියුම්ව ඇඹරුවේය. අඹරන ලද පොලොස් ක්‍රීම් ලොකු තඹ වලඳකට එක්කාසු කළේ ය. අත් මේස් දාගෙන, නහයක්, කටත් ගොටුවක් වැනි රෙදි කඩකින් වසා ගත් ගුණපාල ඒ කාරිය ඉතා පිරිසුදුවට කළේ ය.

“ඔන්න බලාපන් දරුවෝ බෙහෙත් හදන්න තියෙන අමාරුව. පේනව නේද?” වෙද බාප්පා අපෙන් විමසයි. ගෙඩිය පිටින් තැම්බෙන අළුපුහුල් නිවෙන්නට පැදුරට දමා තිබේ. ඒවා ද දෙකට හා හතරට පලා ඇට බොහොමයක් ඉවත්කර පෙරා මැෂින් එකටම දමා මඳක් අඹරා ගනු ලබයි. සියල්ල එසේ කරන්නේ ගුණපාල මාමා ය. අපි සුදු ලූනු ලෙලි හැර දුනිමු. එසේම ගම්මිරිස් ද සුළු ප්‍රමාණයක් මිශ්‍ර කරනු ලැබීය. මේ සියල්ල ද මැෂින් එකට දමා ක්‍රීම් කරනු ලැබුවේ ද ගුණපාල මාමා ම ය.

තඹ භාජනයේ ඇති කොස් ක්‍රීම්වලට පොඩි කැටවලට කැඩුණ අළු පුහුල් ද, ගම්මිරිස්, සුදු ලූනු, ක්‍රීම් එක ද හොඳට මිශ්‍ර කරනු ලැබුයේ දොදොල් හැඳි ගානා පත්ත මෙන් ලොකු ලී පත්තවලිනි. සෑහෙන වෙලාවක් එසේ පතුගෑමෙන් පසු සීනි උණුකර දමා, එනසාල්, කරාබුනැටි, කුරුඳු ආදිය ද කුඩුකර යොදනු ලැබේ. ඒ සියල්ලම එකට මිශ්‍ර කොට නිවෙන්නට තැබීමෙන් පසු පොලොස් කාරිය නිමා වූවා යැයි අපි සිතුවෙමු.

“වෙද බාප්පේ අපි දැන් ඉතිං ගෙවල්වලට යන්නම්” මම කීවෙමි.

“කොහෙ යන්නද?” මේ වැඩේ තාම අහවරයක් නැහැනේ. තාම කල්කය මිදෙනව නේ. ඔහොම ආවා ගියාට කරන්න පුළුවන් වැඩ නෙවෙයි මේ. හොඳට ඉවසීම තියෙන්න ඕනේ. හා….. යමල්ලා අර උයනගෙයි මේසෙ ළඟට”

එසේ කියූ වෙද බාප්පා අපි සිව්දෙනා උයන ගෙයි කෑම මේසය ළඟට කැඳවාගෙන ගියේ ය.

“දරුවනේ දැන් ඉතිං දවල් වෙලාවත් පහු වෙලා. මොනවා හරි හදාපු දෙයක් කෑවා නම්”

ලොකු ආත්තම්මා කියයි.

අපි බත් ටිකක් වෙන්න බෙදාගත්තේ බත් තිබුණේ ටිකක් බැවිනි. කිරි එළවළුවක්, පලා මැල්ලුමක්, කිරි අල ව්‍යංජනයක්, හාල් මැස්සන් බැදුමක් මෙන්ම වට්ටක්කා බැදපු තුනපහ එළවළුවක් ද තිබූ නිසා මදි පාඩු වේදෝයි බියෙනි. තද නිවුඩු හාලේ බත් සමඟ ඒ එළවළු කෑම නිසා කිසිදු මදි පාඩුවක් සිදුවූයේ නැත. බත් බඳුනෙන් බාගයකටත් වඩා ඉතුරු පහ ද විය.

“මේන් මේ කිරිත් පැණිත් බෙදාගෙන කාපල්ලා පුතේ.” ලොකු ආත්තම්මා කියයි.

රත්නා කහඳගමගේ

නිමාවට පත්වූ දෙවැනි බෝයර් සටන හා මෙරට පළමු වනෝද්‍යාන පාලකයා

බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරයට සම්බන්ධ සැමදෙනාම එහි නිර්මාතෘවරයාගේ ඉතිහාසය පිළිබඳ කියවද්දී එහි දෙවැනි බෝයර් සටන එක පරිච්ඡේදයක් බව දන්නවා ඇති. මෙම දෙවැනි බෝයර් සටන බාලදක්ෂයන්ට පමණක් නොව ශ්‍රී ලංකාවට ද යම් ඓතිහාසික චරිතයක් එක් කළ වැදගත් සිද්ධියකි.

බ්‍රිතාන්‍යයේ ආධිපත්‍යයට යටත්ව පිටින් පැමිණි සුද්දන් රන් රිදී දියමන්ති ඇතුළු ඛනිජ හා වන සම්පතින් සපිරි දකුණු අප්‍රිකාවෙහි සාරය උරා බීම ගැන එහි වැසියන් පසුවූයේ ඉමහත් කනස්සල්ලෙනි. විශේෂයෙන් දකුණු අප්‍රිකාවේ ආධිපත්‍ය පතුරුවාගෙන සිටි බෝයර්වරුන්ට ඉන් වැදුණේ බලවත් අතුල් පහරකි.

ඕලන්ද -ප්‍රංශ ජර්මානු සම්භවයකින් පැවතෙන බෝයර්වරුන් දකුණු අප්‍රිකාවේ මුල් පදිංචිකරුවෝ වූහ. ඔවුන් අතරින් යුට්ලන්ඩ් වැසියෝ පතල් කැණීම්කරුවන් වූ අතර, 1886දී බෝයර් අගනුවරට දකුණින් ලොව විශාලතම රන් නිධිය සොයාගත්හ. බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයන් ඊට කෙළ හලමින් සිටි අතර, දහස් ගණන් බ්‍රිතාන්‍යවරු කේප් ජනපදයේ පදිංචියට පැමිණියහ. ඔවුන්ගේ කූට උපක්‍රමය වූයේ රන් හා දියමන්ති බහුල ට්‍රාන්ස්වාල් , ඔරෙන්ජ් ෆ්‍රී හා ජොහැන්ස්බර්ග් යන ප්‍රදේශ ඇතුළත්ව වෙනම ස්වාධීන පාලනයකින් යුතු රාජ්‍යයක් පත්කිරීමට යුට්ලන්ඩ් වැසියන් උසිගැන්වීමයි. මේ සඳහා බ්‍රිතාන්‍යයන්ගේ ආධාර යුට්ලන්ඩ් වැසියන්ට නොඅඩුව ලැබිණි .මෙයින් කුපිත වූ බෝයර්වරු පතල් සඳහා වූ බද්ද ඉහළ නැංවූහ. මෙයින් සිදුවූයේ යුට්ලන්ඩ් වැසියන්ගේ විරෝධය බෝයර්වරුන් වෙත එල්ල වීම ය. මෙයින් ප්‍රයෝජන ගත් බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයෝ දේශපාලන, සාමාජික හා ආර්ථික ප්‍රතිපත්තියක් සහිත සාධාරණ ජන්ද නීතිය ,ස්වාධීන අධිකරණ හා හොඳ අධ්‍යාපන ක්‍රමයක් සහිත ව්‍යවස්ථාවක් හඳුන්වාදෙමින් නව ස්වාධීන රාජ්‍යයක් සඳහා යුට්ලන්ඩ් වැසියන් පෙළඹවූහ.

මෙයින් දරුණු ලෙස කුපිත වූ බෝයර්වරුන් සටනට එළැඹි අතර, එහි ප්‍රතිඑලයක් ලෙස පළමු බෝයර් යුද්ධය ඇරැඹිණි. එයින් බ්‍රිතාන්‍යයන්ට අත්වූයේ දරුණු පරාජයකි. කෙසේ වුවත් බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයෝ දකුණු අප්‍රිකාව හැරදා එයින් නික්ම යෑමට තීරණය නොකළහ. දකුණු අප්‍රිකාවේ පූර්ණ බලතල තමන් අතට පත්කර ගැනීමට නම් බෝයර්වරුන් හැර අනෙකුත් ස්වදේශිකයන් තමන් වෙත නැඹුරුකර ගැනීම හෝ ඔවුන්ව තම යටතට ගැනීම බ්‍රිතාන්‍යයන්ගේ සිහිනය විය. ඇන්ග්ලෝ -බෝයර් සටන , අශාන්ති සටන , මැටබෙලේ සටන ආදිය මෙහි ප්‍රතිඵලයක් විය .

බ්‍රිතාන්‍යයේ දරුණු කෙණෙහිලි ඉවසාගත නොහැකි තැන බෝයර්වරු කල්වේලා ඇතිව දෙවැනි සටනකට සූදානම් වූහ. මෙහි ප්‍රතිඑලයක් ලෙස 1899 ඔක්තෝබර් 11 දින දෙවැනි බෝයර් සටන ඇරැඹිණි . මේ සටනට ට්‍රාන්ස්වාල් හා ඔරෙන්ජ් ෆ්‍රී යන ප්‍රාන්තයන්හි බෝයර් සෙබළුන් 103,000-153,000ක් හා බෝයර් කමාන්ඩෝ භටයන් ඇතුළුව 100,000 භටයන් ද විදේශ ආධාර භටයන් 5400ක් ද එක්ව සිටියහ.

මෙම සටනට බ්‍රිතාන්‍ය හමුදාවේ සෙබළුන් 347,000ක් සහභාගි වූ අතර, යුද පෙරමුණේ නායකත්වය 8 දෙනකු විසින් දරන ලදි. බෝයර්වරුන්ට නෙදර්ලන්තය , ජර්මානු හා ස්කැන්ඩිනේවියානු රටවල් පක්ෂව සිටි අතර, බ්‍රිතාන්‍ය වෙනුවෙන් අයිරිෂ් – අමෙරිකානු ස්වේච්ඡා ඔත්තු සේවය , ඉතාලි ස්වේච්ඡා සේනාංකය , අයිරිෂ් – ට්‍රාන්ස්වාල් සේනාංකය එක්ව සිටියේය . මෙම සටනට බ්‍රිතාන්‍ය සඳහා 1901දී බ්‍රිතාන්‍ය- ශ්‍රී ලංකා පාබල හමුදාව ද එක්ව සිටීම විශේෂත්වයකි. 1899දී ඇරැඹි දෙවැනි බෝයර් යුද්ධය 1902 දී අවසන් වූයේ බ්‍රිතාන්‍ය හමුදාවට ජය අත්කර දෙමිනි. මෙම යුද්ධයේදී බෝයර්වරුන් 6189 මියගිය අතර, 24,000ක් යුද සිරකරුවෝ වූහ. තවත් 21,250ක් බ්‍රිතාන්‍යයට යටත් වූහ. මෙහිදී බ්‍රිතාන්‍යයේ සෙබළුන් 22,092ක් මියගිය අතර, 934ක් අතුරුදන්වූවන් ලෙස ගැනිණි . තවත් 22,828ක් ආබාධිතයෝ වූහ. මෙම යුද්ධයේදී සාමාන්‍ය සිවිල් වැසියන් 40,370ක් මිය ගියහ. සරණාගතයින් ලෙස 26,370ක් සරණාගත කඳවුරුවලට කොටු වූහ . මෙම සටනේදී අල්ලාගත් බෝයර් යුද සිරකරුවන් තම යටත් විජිත රටවලට පිටත්කර යැවූ අතර, එලෙස

ශ්‍රී ලංකාව වෙත එවනු ලැබූ එක් බෝයර් සිරකරුවකු මෙරට ඓතිහාසික චරිතයක් විය . ඔහු එංගල් බ්‍රෙක් නම් විය . එකල හම්බන්තොට මහ දිසාපති වූ සුප්‍රකට ඉංග්‍රීසි ලේඛක ලෙනාඩ් වුල්ෆ් මහතාගේ කාරුණික අනුග්‍රහය ඇතිව යාල අභය භූමියේ පාලකයා ලෙස පත්කරනු ලැබූ එංගල් මෙරට පළමුවැනි උද්‍යාන පාලකයා විය .

ධර්මලාල් ගුණවර්ධන

බාලදක්ෂ ආචාර්ය

නාලන්දා විද්‍යාලය

කොළඹ

ගාල්ල දිස්ත්‍රික් කාණ්ඩ පුහුණු කඳවුර සාර්ථකව අවසන් වේ

ගාල්ල දිසා බාලදක්ෂ සංගමය සංවිධානය කළ කාණ්ඩ නායක පුහුණු පාඨමාලාව පසුගිය 18 වැනිදා සිට 20 වැනිදා දක්වා මානවිල උපනන්ද ජාතික පාසලේදී පැවැත්විණි.

දිසා කොමසාරිස් උපුල් කලන්සූරිය මහතාගේ මඟපෙන්වීම යටතේ ලංකා තිළිණ කුමාර මහතා පාඨමාලා සංවිධානයකර තිබිණි. පාඨමාලා නායක ලෙස මෙත්තානන්ද අරඹවෙල මහතා කටයුතු කළේය. කාණ්ඩ පුහුණු පාඨමාලාව සඳහා රිච්මන්ඩ්, විද්‍යාලෝක, ඇලෝසියස්, ධර්මාශෝක, සරාලන්කාර, මාපලගම, අම්පේගම නන්දසාර, බූස්ස, නබදව විද්‍යාල සහ මවුන්ට් කැල්වරි ජාත්‍යන්තර පාසල එක්ව සිටියේය. මෙම අවස්ථාවට උපනන්ද ජාතික පාසලේ විදුහල්පති ආරියරත්න දොළමුල්ල, සහකාර විදුහල්පති, බාලදක්ෂ නායිකා චාන්දනී කොඩිතුවක්කු, සහය දිසා කොමසාරිස් (වැඩසටහන්) චින්තක කෞශල්‍ය යන මහත්ම මහත්මීහු එක්ව සිටියහ.

කෑගල්ල කාණ්ඩ නායක පුහුණු පාඨමාලාව ශාන්ත මරියා ප්‍රාථමික විද්‍යාලයේදී

‍කෑගල්ල දිස්ත්‍රික් බාලදක්ෂ සංගමය සංවිධානය කළ තුන් වැනි කාණ්ඩ නායක පුහුණු පාඨමාලාව කෑගල්ල ශාන්ත මරියා ප්‍රාථමික විද්‍යාලයේදී පැවැත්විණි. කෑගල්ල දිසා කොමසාරිස් ප්‍රසාද් වල්පොළ මහතාගේ මඟපෙන්වීම යටතේ පාඨමාලා නායක ලෙස සහය දිසා කොමසාරිස් (පරිපාලන), රවීන්ද්‍ර උත්පල, නියෝජ්‍ය පාඨමාලා නායක ලෙස දිස්ත්‍රික් නායිකා අනුරාධා උදේනි කුමාරි, පාඨමාලා ලේකම් ලෙ‍ස අනුරාධා විරාජිනී, සහය දිසා කොමසාරිස් සාම කුමාර හේරත් යන මහත්ම මහත්මීහු කටයුතු කළහ. සහය දිසා කොමසාරිස් ශනිලා තිරිමාන්න මෙනෙවිය ඇතුළු නායක නායිකාවෝ රැසක් සම්පත්දායකයන් ලෙස කටයුතු කළහ.

නුවන් කොඩිකාර

තරුකි ලියූ ඔරලෝසුවෙන් ගමනක් කෘතිය ඇගයේ

කොළඹ මහජන පුස්තකාලයේ ලේඛක පාඨක සංසදය විසින් මාසිකව පවත්වනු ලබන ‘ලේඛකයෙක් සමඟ හෝරාවක්’ වැඩසටහන මෙවර පවත්වන ලද්දේ තරුකි ලක්නාරා දියණිය ලියූ ‘ඔරලෝසුවෙන් ගමනක්’ කෘතිය පිළිබඳයි. මෙහි ප්‍රධාන දේශනය මහාචාර්ය සරත් විජේසූරිය මහතා විසින් පවත්වන ලදි. මෙම අවස්ථාවට ශ්‍රී ලංකා ගුවන්විදුලි සංස්ථාවේ හිටපු සහකාර අධ්‍යක්ෂ විජේදාස හේවගේ මහතා, ප්‍රවීණ ලේඛක පියසේන වික්‍රමගේ මහතා, ශ්‍රී ලංකා ගුවන්විදුලි සංස්ථාවේ හිටපු ප්‍රවීණ නිවේදිකා දමයන්ති නානායක්කාර, ශ්‍රී ලංකා ගුවන්විදුලි සංස්ථාවේ හිටපු ප්‍රවීණ නිවේදිකා ජ්‍යෙෂ්ඨ වැඩසටහන් සම්පාදිකා ප්‍රවීණ නාට්‍ය ශිල්පිනී ඉනෝකා බණ්ඩාර මහත්මිය, ප්‍රවීණ රංගන ශිල්පී විශ්‍රාමලත් පාඨශාලාචාර්ය වික්‍රම සෙනෙවිරත්න, ශ්‍රී ලංකා ගුවන්විදුලි සංස්ථාවේ ප්‍රවෘත්ති අංශයේ හිටපු සහකාර අධ්‍යක්ෂ සුධර්මා විජේරත්න මහත්මිය, විශ්‍රාමලත් ආචාර්ය ප්‍රවීණ ගායන ශිල්පී විශාරද සරත් ඕවිටිගල මහතා, ශ්‍රී ලංකා ගුවන්විදුලි සංස්ථාවේ නිවේදිකා ජ්‍යෙෂ්ඨ වැඩසටහන් සම්පාදිකා ප්‍රියන්තිනී ගමගේ යහම්පත් මහත්මිය, කොළඹ මහජන පුස්තකාලයේ ප්‍රධාන පුස්තකාලයාධිපතිනි වරුණි ගඟබඩආරච්චි මහත්මිය, ගුවන්විදුලි නිවේදිකා තේජානි විජේසිංහ, මුල් ළමා විය සංවර්ධනය පිළිබඳ ලිට්ල් කිඩ්ස් පෙර පාසලේ ප්‍රධානාචාර්ය ලක්ෂ්මි රාණි අල්විස් මහත්මිය, වෛද්‍ය චමරා ශ්‍යාමලී මහත්මිය, ප්‍රවීණ ලේඛිකා ඉන්ද්‍රා පුෂ්පානි ජයවර්ධන මහත්මිය, සම්මානලාභී ගත්කතුවර මලික් තුසිත ගුණරත්න, සම්මානලාභී ගත්කතුවර නිහාල් අකුරුගොඩ මහතා, ගේය පද රචිකා සංජිමා සුදේශිනී රාජපක්ෂ මහත්මිය, ගත් කතුවර රුවන් රත්නායක මහතා, වෛද්‍ය නවරත්න තිලකසිරි මහතා, සංගීතඥ හසන්ත ජයලාල් මහතා, ගායන ශිල්පිනී යමුනා විනෝදනී, යාල් ටී වී ආයතනයේ ශිරන්ත මහතා සහ ගුවන්විදුලි සහ පුවත්පත් ආයතන සහ විවිධ ක්ෂේත්‍රවල විද්වත්හු රැසක් සහභාගි වූහ. මෙම වැඩසටහනෙහි නිවේදිකාව ලෙස කටයුතු කරනු ලැබුවේ ප්‍රවීණ ගුවන්විදුලි නිවේදිකා දිනූෂා වෙත්තසිංහ විසිනි.

හර්ෂණි ගමගේ

*******************

කොළඹ ඩී.එස්. සේනානායක විද්‍යාලයෙන් බඩල්කුඹුර ගමේවෙල සිද්ධාර්ථ ප්‍රාථමික විද්‍යාලයට  පාසල් උපකරණ

මොනරාගල අධ්‍යාපන කලාපයට අයත් බඩල්කුඹුර ගමේවෙල සිද්ධාර්ථ ප්‍රාථමික විද්‍යාලයේ ඉගෙනුම ලබන දරුදැරියන්ට පාසල් උපකරණ, සපත්තු ලබාගැනීමට වවුචර්පත් සහ විද්‍යාලයේ පරිගණක විද්‍යාගාරයට අවශ්‍ය උපකරණ, ක්‍රීඩා භාණ්ඩ සහ පන්ති කාමරවලට අවශ්‍ය උපකරණ ප්‍රදානය කිරීම පසුගියදා විද්‍යාල පරිශ්‍රයේදී සිදු කෙරිණි.

කොළඹ ඩී.එස්. සේනානායක විද්‍යාලයේ 2008 ආදි ශිෂ්‍ය කණ්ඩායම මඟින් මෙම පරිත්‍යාග සිදුකළ අතර, ඒ සඳහා වැයකර ඇති මුදල රුපියල් ලක්ෂ දහයක් පමණ වේ.

මෙම අවස්ථාව සඳහා කොළඹ ඩී.එස්. සේනානායක විද්‍යාලයේ 2008 ආදි ශිෂ්‍ය කණ්ඩායම නියෝජනය කරමින් ඉන්දික නියරේපොළ, නමිත හේවාකුරුප්පු, ශාක්‍ය අතුකෝරල, සසිත් මුණසේකර, බුද්ධි සෙනෙවිරත්න යන ආදි සිසුන් සහ විශ්‍රාමලත් අධ්‍යාපන උපදේශක ජයන්ත සෙනෙවිරත්න, විද්‍යාලයේ විදුහල්පති ප්‍රසාද් තිලකරත්න යන මහත්වරුන් ඇතුළු එම විද්‍යාලයේ ආචාර්ය මණ්ඩලය, පාසලේ දරුදැරියන් සහ මව්පියෝ සහභාගි වූහ.

*******************

වරුණගම කොටවෙහෙරගල ශ්‍රී ආලෝක දහම් පාසලේ දරුවන්ට උදෑසන ආහාරය සහ පැළ බෙදා දීම

වරුණගම කොටවෙහෙරගල ශ්‍රී ආලෝක දහම් පාසලේ ළමයින් සඳහා උදෑසන ආහාරය සහ පැළ බෙදාදීමේ වැඩසටහනක් පසුගියදා දහම් පාසල් පරිශ්‍රයේදී පැවැත්විණි. මීට සමගාමීව දැනුම මිනුම සහ කථික තරග පවත්වා එයින් ජයග්‍රහණය කළ සිසු සිසුවියන්ට ත්‍යාග ප්‍රදානය කිරීම ද සිදු කෙරුණි. මෙහිදී දහම් පාසල් සිසුන් සඳහා කටුඅනෝදා, කිලෝපේර හා කොස් පැළ ලබාදුන් අතර, වැල්ලවාය එක්සත් වෙළෙඳ සංගමය සහ ග්‍රී ලංකා ගුවන් හමුදාව විසින් එම පැළ සපයා දෙන ලදි. දරුවන්ගේ උදෑසන ආහාර වේල හා ත්‍යාග වෙනුවෙන් කොට්ඨාසයේ දැව බලපත්‍රලාභීහු අනුග්‍රහය ලබා දුන්හ. වැල්ලවාය ප්‍රාදේශීය ලේකම් රවීන්ද්‍රා මාලනී මහත්මිය මෙම අවස්ථාවට සහභාගි වූවා ය.

*******************

සමස්ත ලංකා හෙල්ල විසි කිරීමේ තරගයෙන් රන් පදක්කම සියඹලාණ්ඩුව ජාතික පාසලට

මොනරාගල අධ්‍යාපන කලාපයේ සියඹලාණ්ඩුව ජාතික පාසලේ නිහාරා ඉමල්ෂි 2024 සමස්ත ලංකා පාසල් ක්‍රීඩා තරගවලියේදී 16න් පහළ හෙල්ල විසිකිරීමේ තරගයෙන් ප්‍රථම ස්ථානය ලබා රන්පදක්කම හිමිකරගෙන ඇත. කොළඹ සුගතදාස ක්‍රීඩාංගණයේදී පසුගිය දා මෙම තරගය පැවැත්විණි.

මොනරාගල දිස්ත්‍රික්කයේ අති දුෂ්කර පාසලක් වන සියඹලාණ්ඩුව ජාතික පාසල මෙවැනි ජයග්‍රහණයක් ලැබූ ප්‍රථම අවස්ථාව මෙයයි. විදුහල්පති ජේ.ඒ. විමලසේන ජයසිංහ මහතාගේ සහ ක්‍රීඩා සහ ශාරීරික අධ්‍යාපන ආචාර්ය ශශිනී දිල්ශාරා විජේරත්න මහත්මියගේ මඟපෙන්වීම මත ක්‍රීඩා පුහුණුකරුවන් වන අනුරුද්ධ ප්‍රියදර්ශන පෙරේරා සහ ලක්මාල් නුවන් කුමාර යන මහත්වරුන් යටතේ ඇය පුහුණුව ලබා ඇත.

*******************

බිබිල වෙල්ලස්ස ජාතික පාසලේ සිසුන්ගේ සිසු අභිමන්

චීනයේ වෙන්ෂු ජාත්‍යන්තර විද්‍යා ඔලිම්පියාඩ් තරගාවලියට සහභාගි වූ බිබිල වෙල්ලස්ස ජාතික පාසලේ ආර්.එම්. තෙරු එව්නි, සමස්ත ලංකා ගණිත ඔලිම්පියාඩ් තරගාවලිය සඳහා සහභාගි වී දෙවැනි ස්ථානය දිනාගත් උදිත එරංග, සමස්ත ලංකා සිංහල භාෂාව හා සාහිත්‍ය තරගාවලියට සහභාගි වී පද්‍ය ගායනා අංශයේ දෙවැනි ස්ථානය දිනාගත් 06 ශ්‍රේණියේ ඉගෙනුම ලබන ආර්.ඩී. දිනෙත් හිමංස සහ එම අංශයේ කථික තරග සඳහා සහභාගීවී කුසලතා සහතිකයක් දිනාගත් 07 ශ්‍රේණියේ ඉගෙනුම ලබන ඒ.එම්. චදුනි හංසිමාලි යන ශිෂ්‍ය ශිෂ්‍යාවන් ඇගයීමේ “සිසු අභිමන්” උත්සවය පසුගියදා විද්‍යාල පරිශ්‍රයේදී පැවැත්විණි.

පෙරහරකින් විද්‍යාල භූමිය වෙත කැඳවාගෙන ආ පිරිසට ත්‍යාග සහ සහතිකපත් ප්‍රදානය කරන ලදි.

මෙම අවස්ථාවට විද්‍යාලයේ විදුහල්පති ඒ.එච්. ටිකිරි බණ්ඩාර මහතා ඇතුළු ගුරුමණ්ඩලය, මව්පියන් සහ ආදි ශිෂ්‍යයෝ සහභාගි වූහ.

*******************

තරණි රසංජනා සමස්ත ලංකා පාසල් සංගීත තරගාවලියෙන් ජය ගනියි

2024 සමස්ත ලංකා පාසල් සංගීත තරගාවලියේදී රාගධාරී බටනලා ඒකල වාදන (ජ්‍යෙෂ්ඨ1) ගැහැනු තරගයේ දෙවැනි ස්ථානය බිබිල යශෝධරා බාලිකා විද්‍යාලයේ ඩබ්ලිව්. එම්. තරණි රසංජනා ශිෂ්‍යාව හිමිකරගෙන තිබේ. මෙම තරග පසුගිය 27 වැනිදා බොරැල්ල කේරි විද්‍යාලයේදී පැවැත්විණි.

විදුහල්පති එස්. එම්. හිමාලි සමන් කුමාරි මහත්මියගේ මඟපෙන්වීම යටතේ සංගීත විෂය භාර ආචාර්ය කේ. එම්. එල්. දිනුෂා ලක්මාලී වීරසිංහ මහත්මිය සහ පී. අයි. යූ. පෙරේරා මහතා පුහුණුකරුවන් ලෙස කටයුතුකර ඇත.

සියලු පුවත් ඩී.එස්. ගුණතිලක ඌව වෙල්ලස්ස විශේෂ

 ශ්‍රී සිද්ධාර්ථ ජාතික පාසලේ ශිෂ්‍ය නායක නිල ලාංඡන පැලඳීම

අනුරාධපුර එප්පාවල ශ්‍රී සිද්ධාර්ථ ජාතික පාසලේ 2024 වර්ෂයේ ශිෂ්‍ය ශිෂ්‍යාවන් එකසිය පනස් දෙනෙක් වෙනුවෙන් ශිෂ්‍යනායක නිල ලාංඡන ප්‍රදානය කිරීමේ උත්සවයක් 23 දා විද්‍යාලයීය ශ්‍රවණාගාරයේදී පවත්වන ලදි. ශ්‍රී සිද්ධාර්ථ ජාතික පාසලේ ඉගෙන ගන්නා දූ දරුවන් 2570කගෙන් තෝරාගන්නා ලද විවිධ අයුරින් දක්ෂතා ඇති දූ දරුවන් තෝරා ගැනීම මෙහි ඇති විශේෂත්වය බව විදුහල්පති පාලිත සෙනෙවිරත්න මහතා පැවසීය. විදුහල්පති පාලිත සෙනෙවිරත්න මහතාගේ ආරාධනයෙන් එම පාසලේ 1 ශ්‍රේණියේ සිට 13 ශ්‍රේණියේ තෙක් ඉගෙනගෙන දැනට වයඹ පළාත් පොලිස් අධිකාරිවරයකු වශයෙන් සේවය කරන ප්‍රියන්ත කස්තුරිආරච්චි මහතාගේ ප්‍රධානත්වයෙන් චාම් උත්සවයක් ද පැවැත්වීය. එම චාම් උත්සවයට තඹුත්තේගම කලාප අධ්‍යක්ෂතුමන්, අවට පාසල්වල විදුහල්පතිවරුන් ඇතුළු සම්භාවනීය අමුත්තන් මෙන්ම පාසලේ දූ දරුවන් සමඟ මව්පියන් ද සහභාගි වූහ.

තලාව සමූහ – බී.ඩබ්.ඩී. ධර්මකීර්ති

**************

ළමා වියෙන් යොවුන් වියට පාසල් ළමුන් දැනුම්වත් කිරීමේ වැඩසටහනක් පැල්වත්ත නවෝද්‍යා විද්‍යාලයේදී

ශ්‍රී ලංකා කාන්තා කාර්යංශය සහ ජයිකා ව්‍යාපෘතියේ අනුග්‍රහය යටතේ බුත්තල ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාලයේ ළමා හා කාන්තා ඒකකය මඟින් සංවිධානය කළ ‘ ළමා වියෙන් යොවුන් වියට’ පාසල් ළමුන් දැනුම්වත්කිරීමේ වැඩසටහනක් පසුගිය 29 වැනිදා පැල්වත්ත නවෝද්‍යා ජාතික පාසලේදී පැවැත්විණි.

එහිදී පරිවාස හා ළමා ආරක්ෂක නිලධාරීන් සහ ජයිකා ආයතනයේ නිලධාරීන් අටවැනි ශ්‍රේණියේ දරු දැරියන් ප්‍රජනන සෞඛ්‍ය ආදිය පිළිබඳ දැනුම්වත් කළ අතර, බුත්තල ප්‍රාදේශීය ලේකම් ආර්. එම්. ආර්.එස්. තිලකරත්න මහතා ද මෙම අවස්ථාවට සහභාගි විය.

ඩී.එස්. ගුණතිලක – ඌව වෙල්ලස්ස විශේෂ

**************

හාලිඇළ මධ්‍ය මහා විද්‍යාලයේ 135 වැනි සංවත්සර උලෙළ

බ/ හාලිඇළ මධ්‍ය මහා විද්‍යාලයේ 135 වැනි සංවත්සරය නිමිත්තෙන් සංවිධානය කෙරුණු පින්කම් මාලාවක් ඇතුළත් සංවත්සර උලෙළක් ඉකුත්දා එම විද්‍යාලයේදී පැවැත්විණි.

මේ යටතේ විද්‍යාලයීය භූමියේ පිහිටි දර්ශනීය බුද්ධ ප්‍රතිමාව සුරක්ෂිත කරමින් ඉදිකරන ලද නව බුද්ධ මන්දිරය විවෘත කිරීම ද මෙම විදුහලේ සේවය කොට නැසීගිය විදුහල්පතිවරුන්, ගුරු භවතුන්, අනධ්‍යයන කාර්ය මණ්ඩල සාමාජිකයන්, ආදි සිසුන් හා මව්පියන් ඇතුළුව විදුහලේ අභිවෘද්ධිය පිණිස දායක වූ සියලු දෙනාට පින් පිණිස මහා සංඝයා වහන්සේ 50 නමක් විෂයෙහි දිවා දානය පිරිනැමීම ද සිදු කෙරිණි.

පාසලේ දරු දැරියන් විසින් හාළිඇල නගරයේ සිට අලංකාර පෙරහරකින් මහා සංඝරත්නය වැඩම කරවා බුදු මැඳුර විවෘත කොට චාම් උත්සව සභාවකින් අනතුරුව ඌව අමරපුර මහා නිකායේ රිල්පොල දෙහිවින්න බෝගොඩ කෝරලත්‍රයේ ප්‍රධාන සංඝනායක හාලිඇල සිරි බිම්බාරාම විහාරාධිපති ශාස්ත්‍රපති පූජ්‍ය බෝගහමඩිත්තේ ධම්මසාර හිමි, උඩදොම්පේ ශ්‍රී විසුද්ධාරාම විහාරාධිකාරී පූජ්‍ය බිබිලේ ධම්මාලෝක හිමි, උඩුවර පුරාණ විහාරාධිකාරි ශාස්ත්‍රපති පූජ්‍ය කැටවල බුද්ධසිරි හිමි, පනාකන්නිය ශ්‍රී සම්බෝධි විහාරාධිපති පූජ්‍ය අන්තුඩුවාවෙල යසස්සි හිමි ඇතුළු මහා සංඝරත්නය සහභාගිත්වයෙන් දානමය පින්කම පැවැත්විණි.

ඌව පළාත් අධ්‍යාපන අමාත්‍යංශයේ ලේකම් ගාමිණී මහින්දපාල ජෝපියස්, බදුල්ල කලාප අධ්‍යාපන අධ්‍යක්ෂ සරත් රණසිංහ යන මහත්වරුන් ඇතුළු නිලධාරීන් රැසක් හා අවට විදුහල්වල විදුහල්පතිවරුන්, මෙම විද්‍යාලයේ සේවය කළ විදුහල්පතිවරුන් ගුරු මහත්ම මහත්මීන් ආදි සිසු සිසුවියන් ඇතුළු ආරාධිත අමුත්තන් රාශියක් ද මෙම අවස්ථාවට එක්ව සිටියහ. හාලිඇළ මධ්‍ය මහා විද්‍යාලයේ විදුහල්පති ලුතිනන් කර්නල් අසේල තෙන්නකෝන් මහතාගේ මූලිකත්වයෙන් විද්‍යාලයීය ආචාර්ය මණ්ඩලය, ආදි ශිෂ්‍ය සංගමය හා ආදි ශිෂ්‍ය සංගමයේ කොළඹ ශාඛාව එක්ව මෙම උලෙළ සංවිධානය කොට තිබිණි.

ආර්.එම්. විජේරත්න- හාලිඇළ සමූහ

**************

බ/ මුගුණුමත මහ විදුහලේ ශිෂ්‍ය පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය

හාලිඇළ, බ/ මුගුණුමත මහ විද්‍යාලයීය ශිෂ්‍ය පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය- 2024 ඉකුත්දා එම විදුහලේදී පැවැත්විණි.

විශේෂයෙන් මෙම මැතිවරණ සමයේ මැතිවරණ ක්‍රියාදාමය පිළිබඳව සිසු දරු දැරියන්ට අවබෝධයක් ලබාගත හැකිවන පරිදි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සමාජයක තිබිය යුතු මූලික ගුණාංග හා නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබඳව සිසුන්ට අවබෝධයක් ලබාදීම උදෙසා පාසල් විෂය නිර්දේශයන්ට අදාළව ඌව පළාත් අධ්‍යාපන දෙපාර්තමේන්තුවේ උපදෙස් මත මෙම ශිෂ්‍ය පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණ සංවිධානය කොට තිබිණි.

එහිදී හාලිඇළ, බ/ මුගුණුමත මහ විදුහලේ විදුහල්පති අයි.ඩී. තමින්ද මංජුල කුමාර මහතා මැතිවරණ කොමසාරිස්වරයා ලෙස ද විද්‍යාලයීය ශිෂ්‍ය පාර්ලිමේන්තුව භාරව කටයුතු කරන දේශපාලන විද්‍යා විෂය භාර ආචාර්ය ආර්.එම්. චානක චමින්ද රත්නායක මහතා තේරීම් භාර නිලධාරී ලෙස ද කටයුතු කළ අතර, විද්‍යාලයීය සමාජ විද්‍යා විෂය භාර ගුරු මහත්ම මහත්මීන් ඡන්ද පොළ නිලධාරීන්, ඡන්ද පොළ කාර්ය මණ්ඩලය, නිරීක්ෂණ සංවිධාන නියෝජිතයන් හා සෙසු මැතිවරණ නිලධාරීන් ලෙස කටයුතු කරමින් සාමාන්‍ය මැතිවරණයක සියලු අංග සහිතව අදාළ නීති රීති අනුගමනය කරමින් මෙම මැතිවරණ කටයුතු පවත්වනු ලැබීය.

ආර්.එම්. විජේරත්න -හාලිඇළ සමූහ

**************

විජයපුර කනිෂ්ඨ විද්‍යාලයට කඩුලු පැනීමේ රන් පදක්කමක් සහ රිදී පදක්කම් දෙකක්

2024 සමස්ත ලංකා පාසල් ක්‍රීඩා තරගාවලියේදී තණමල්විල අධ්‍යාපන කලාපයේ විජයපුර කනිෂ්ඨ විද්‍යාලය කඩුලු පැනීමේ රන් පදක්කමක් සහ රිදී පදක්කම් දෙකක් හිමිකරගෙන ඇත.

16 පහළ බාලිකා මීටර් 100 කඩුලු පැනීම තරගයේදී ඒ. ජී. කිනුරි කවීෂා ක්‍රීඩිකාව තත්පර 15.10 කාලයක් වාර්තාකර රන් පදක්කම හිමිකරගෙන තිබේ.

කේ.ඒ. චමල්ෂා දෙව්මිණී ක්‍රීඩිකාව 16න් පහළ බාලිකා මීටර් 100 තත්පර 15.11 කාලයකින් නිමකර රිදී පදක්කමත් ඇය විසින්ම මීටර් 300 කඩුලු පැනීමේ ඉසව්ව තත්පර 46.3 කාලයක් වාර්තා කරමින් එහි රිදී පදක්කමත් හිමිකරගෙන තිබේ.

මෙම තරගය ඉකුත් 21 සහ 22 යන දිනයන්හිදී කොළඹ සුගතදාස ක්‍රීඩාංගණයේදී පැවැත්විණි.

විදුහල්පති එල්.ඒ. චන්ද්‍රාවතී මහත්මියගේ මඟ පෙන්වීම මත ක්‍රීඩා අංශය භාර ආචාර්ය ඩබ්ලිව්. ජී. ජේ. උදයංග මහතා ක්‍රීඩිකාවන් දෙදෙනාගේ පුහුණුකරු ලෙස කටයුතුකර ඇත.

ඩී. එස්. ගුණතිලක- ඌව වෙල්ලස්ස විශේෂ

**************

අවබෝධතා ගිවිසුමක් අත්සන් කරයි

ගුණාත්මක මාධ්‍ය සංස්කෘතියක් නිර්මාණය කිරීම සහ බුද්ධිමත් ශ්‍රී ලංකික ජන සමාජයක් බිහි කිරීම අරමුණු කරගෙන අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයේ උපදෙස් පරිදි රජයේ ප්‍රවෘත්ති දෙපාර්තමේන්තුව මෙහෙයවන පාසල් මාධ්‍ය සමාජ ප්‍රවර්ධන ජාතික වැඩසටහන යටතේ රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති අනුව යමින් ජනමාධ්‍ය විෂය භාර අමාත්‍යාංශය, රජයේ ප්‍රවෘත්ති දෙපාර්තමේන්තුව සහ සී/ස ස්වාධීන රූපවාහිනී මාධ්‍ය ජාලය සමඟ එක්ව අවබෝධතා ගිවිසුමක් අත්සන් කිරීම පසුගියදා ජනමාධ්‍ය අමාත්‍යාංශයේදී සිදු කෙරුණි. මෙහි අරමුණ වූයේ පාසල් දරුවන් අතර නිවැරැදි මාධ්‍යකරණයක් ඇති කිරීම ය.

සාහිත්‍යය ඇසුරු කිරීමෙන් මිනිසා රසාස්වාදයට හුරු වේ. එමෙන්ම ‘කියවීමෙන් මිනිසා සම්පූර්ණ වේ’ යැයි කතාවක් ද තිබේ. ඉතින් දුවේ පුතේ, සම්පූර්ණවීම ජීවිතයකට ඉතා වැදගත් වෙන බව පුංචි ඔබටත් මේ වන විට අවබෝධයක් ඇති නේද? මේ අනුව පොත් පත් කියවීමෙන් ඕනෑම කෙනකුගේ ජීවිතයට අලුත් දෙයක් එකතු වෙන බව නම් සැබෑවකි. ඒ සියල්ල ඔබ වැඩිහිටියකු වූ විටත් වැදගත් වේ. ඉතින් දුවේ පුතේ, මේ සියල්ල සලකා බලා කියවීමේ කඳවුරක් පැවත්වීමට කහවත්ත මහා විද්‍යාලයේ විදුහල්පතිනි සන්ධ්‍යා හේමාලි මහත්මිය තීරණය කළා ය. මේ ලිපිය සැකසෙනුයේ ඇය සිය පාසලේ දරුවන්ගේ භාෂා සංවර්ධනය කිරීම සඳහා කියවීමේ කඳවුර සූදානම්කළ ආකාරය පිළිබඳයි.

මේ කඳවුර පැවැත්වීමේ අරමුණ

සාහිත්‍යය අවබෝධය සහ කියවීමෙන් දරුවන්ගේ දැනුම දියුණු කිරීමේ අරමුණ පෙරදැරි කරගෙන මේ කඳවුර පැවැත්වීමට කහවත්ත මහා විද්‍යාලය තීරණයකර තිබිණි. මේ සඳහා කලාපයෙන් පාසල් තුනක් නම්කර තිබූ අතර, කහවත්ත මහා විද්‍යාලය යනු ඒ අතරින් තවත් එක් පාසලකි. කහවත්ත මහා විද්‍යාලයේ විදුහල්පතිනය ඇතුළු ගුරු මණ්ඩලය මේ කියවීමේ කඳවුර සූදානම් කළ අතර, මේ සඳහා අධ්‍යාපන දෙපාර්තමේන්තුවේ පරිපාලන නිළධාරීන්ගේ සහයෝගය ද ලැබිණි. මෙවර කියවීමේ මාසයේ තේමාව මේ ආකාරයෙන් නම්කර තිබිණි.

” මඟ කියනා තරුය අකුරු

පොත් කියවමු දිනමු මිතුරු ”

ප්‍රධාන තේමාව මෙය වුවත්, කහවත්ත මහා විද්‍යාලයට ආවේණික තේමාවක් ද ඔවුහු සකස් කරගත්හ. ඒ අනුව ”කියවමු, දැනගමු, ජයගමු” යන්න ඔවුන්ගේ තේමාව විය.

කියවීමේ කඳවුරට සහභාගි වූ දරුවෝ

කියවිමේ කඳවුරට 8 ශ්‍රේණියේ දරුවෝ සහභාගි කරවා ගත් අතර, ඒ සඳහා දරුවෝ අසූ හතර දෙනෙක් සහභාගි වූහ. දරුවන්ගේ මනසේ තිබෙන ආකල්ප සංවර්ධන කිරීම මෙහි අරමුණ විය. ආකල්ප සංවර්ධනය කිරීමත්, නව ආකල්ප මනසේ වර්ධනය කිරීමත් මඟින් පිරිපුන් දරුවකු බිහි වන බව සමාජයේ ආකල්පයයි. මේ දරුවන් විවිධ සංකල්ප යටතේ කොටස්වලට බෙදූ අතර, ඒ අනුව ඔවුන්ගේ නිර්මාණශීලිත්වය එළි දැක්වීමට විදුහල්පතිතුමිය ඇතුළු ආචාර්ය මණ්ඩලය සමත් වූහ. මේ කාර්යය ක්‍රියාත්මක කළේ දරුවන් කණ්ඩායම් පහකට බෙදමිනි.

පරිකල්පනය හා නිර්මාණශීලි බව වර්ධනය

මේ කණ්ඩායමේ දරුවෝ තමන්ට ලැබෙන පින්තූරය මත කතන්දරයක් ගොඩනඟා ගැනීමට උත්සාහ ගත්හ. මේ කණ්ඩායම ඇතුළේ තවත් කුඩා කණ්ඩායම් තුනකට දරුවන් බෙදා දැක්වූ අතර, ඒවා තිසර, මයුර, කෝකිල ලෙස නම් කළේ ය. පළමු කණ්ඩායම ඇතුළත ඇති කණ්ඩායම් මඟින් විවිධ කතන්දර නිර්මාණ විය. මෙයින් දරුවන් යමක් නිර්මාණය කරන්නේ කුමන ආකාරයෙන් ද යන්න ඔවුන්ගේ මනසේ වර්ධනය විය. මේ ආකාරයට පින්තූරක් දෙස බලා කතාවක් නිර්මාණය කිරීමෙන් දරුවා නිර්මාණකරුවකු බවට පත් වේ. මෙයින් ඔහුට හෝ ඇයට අවබෝධයෙන්ම නිර්මාණයක් කිරීමේ කුසලතාව ලැබේ. මෙලෙස පාසලෙන් නිර්මාණශීලි දරුවකු බිහි වූ විට ඔහුගෙන් සමාජයට යහපතක් සැලසෙයි. මෙය අරමුණු කරගෙන මෙම කණ්ඩායම් ක්‍රියාකාරකම් දරුවන්ට හඳුන්වා දුණි.

ආගම හා සහජීවනය ගැන ආකල්ප වර්ධනය කිරීම

මේ කණ්ඩායමට ද පෙර කණ්ඩායමේ මෙන්ම තිසර, මයුර, කෝකිල යනුවෙන් කුඩා කණ්ඩායම් තුනක් අන්තර්ගත වූ අතර, ප්‍රධාන මාතෘකාව යටතේ ඔවුන්ට ද විවිධ වූ ක්‍රියාකාරකම්වල නිරතවීමට අවස්ථාව ලබා දුණි. උදාහණ ලෙස ඔවුන්ට පිරිනමන ලද හෝ නම් කරන ලද ආගමික සිද්ධස්ථානයක් පිළිබඳ ඔවුන් දන්නා තොරතුරු ඉදිරිපත් කරන්නේ කුමන ආකාරයෙන් ද යන්න නිරීක්ෂණය කිරීම මෙයින් සිදු විය. දහමක් මඟින් දරුවකුට නිසි මාවත පෙන්වා දීමේ හැකියාව තිබේ. කුඩා කාලයේ සිටම දරුවකු දහම වෙත යොමු කිරීමෙන් ඔහුට සහජීවනයක් ඇති වෙයි. මේ සහජීවනයට දරුවකු මුලින්ම හුරු කළ යුත්තේ නිවෙසෙනි. එයින් පසු පාසලට එම කාර්යය පැවරෙයි. මෙය අවබෝධයෙන් යා යුතු ගමන් මාර්ගයකි. මෙම නිසා මේ කණ්ඩායමේ දරුවන්ට ශ්‍රී ලංකාවේ පවතින ආගමික සිද්ධස්ථාන සහ ඒවායේදී කළයුතු වැඳුම් පිදුම් පිළිබඳ අවබෝධයක් ලබා දුණි.

භාෂා කුසලතා සංවර්ධනය

වර්තමාන දරුවෝ බොහෝවිට තාක්ෂණය උපයෝගි කරගනිති. මෙය ගම හෝ නගරය කියා වෙනසක් නැත. smart phone තිබෙන ඕනෑම දරුවකු e reading සඳහා නිරායාසයෙන්ම යොමු වේ. මේ නිසා තාක්ෂණය උපයෝගි කරගනිමින් දරුවා සාහිත්‍යයට යොමු කරන්නේ කෙසේ ද යන්න පිළිබඳ ගැටලුවක් මේ වන විටත් ගුරුවරුන්ට ඇත. මේ ගැන වර්තමානයේ ගුරුවරු සැලකිලිමත් වෙති. වර්තමානයේ බොහෝ පාසල්වලට ස්මාට් බෝඩ් ද තිබේ. මේවා යොදා ගනිමින් තමන් පාසල ඇතුළේදී අධ්‍යාපන කාර්යයන්හිේ නිරත වෙන ආකාරය පිළිබඳ දරුවාට අවබෝධයක් ලබා දීම මේ කණ්ඩායමේ අරමුණයි. මෙහිදී ඉංග්‍රීසි භාෂාව පිළිබඳ නිපුණතාවක් ද දරුවන්ට ලබාදීමට මේ කණ්ඩායමේ ගුරුවරු සමත් වූහ. පරිවර්තනයත්, පරිවර්තන සාහිත්‍යය පිළිබඳවත් මෙහිදී දරුවන්ට අවබෝධය ලැබිණි.

පෞරුෂත්වය හා නායකත්ව කුසලතා සංවර්ධනය

ඕනෑම දරුවකු නායකයකු විය හැකි ය. කිසියම් කාර්යයක් නිසි පිළිවෙළට පිරිසක් හෝ කණ්ඩායමක් එකමුතු කරමින් කිරීමට හැකියාව ලැබෙන ඕනෑම පුද්ගලයකු නායකයකු ලෙස සැලකීමට හැකියාව තිබේ. මෙහිදී කණ්ඩායමේ සෙස්සන්ගේ දුර්වලතා, අඩුපාඩු සියල්ල නායකයා විසින් හඳුනා ගත යුතුයි. එසේ හඳුනාගෙන ඒ සඳහා නිසි පිළියම් යොදමින් කටයුතු කිරීමට හැකියාව ලැබේ නම් එය නායකත්වයේ දක්ෂතාවකි. තම කණ්ඩායම නිසි ඉලක්කයට මෙහෙයවීමත් ඔවුන් දැනුමෙන් සහ අත්දැකීම්වලින් පෝෂණය කිරීමත් නායකත්වයේ හොඳ ලක්ෂණයකි. නායකයා සෑම විටම සිය කණ්ඩායම ආරක්ෂා කළ යුතුයි. කණ්ඩායමේ එක් දුර්වල පුද්ගලයකු සිටියහොත් එම පුද්ගලයා කෙරෙහි නිසි අවධානය යොමු කරමින් එම පුද්ගලයාට සිය සහයෝගය උපරිම අයුරින් ලබා දීම හොඳ නායකයකුගේ ලක්ෂණයකි. නායකයා සෑම විටම ඉදිරිය ගැන සිතමින් කටයුතු කළ යුතු අතර, කණ්ඩායමෙන් සිදු වන අතපසුවීම් කිසිවිටෙකත් සිය කණ්ඩායම වෙතට පවරා නිහඬ නොවිය යුතු ය. සියලු වගකීම් දරමින්, යුතුකම් ඉටු කරමින්, ඉදිරියට යෑමට නායකයා උත්සාහ දරයි.

රසවින්දනය පිළිබඳ කුසලතා සංවර්ධනය

මෙහිදී විවිධ ගීත යොදා ගනිමින් දරුවන්ගේ රසවින්දනය දියුණු කරගැනීම සඳහා ඔවුන්ට දායකත්වයක් ලබා දීමට ගුරුවරු තමන්ගේ ශ්‍රමය සහ කැපවීම යෙදූහ. මෙහිදී ‘අම්මා සඳකි’ යන ගීතය උපයෝගි කරගනිමින් දරුවන්ට එය දැනෙන ආකාරය පිළිබඳ විස්තර කිරීමටත් ගුරුවරු උත්සාහ ගත්හ. සාහිත්‍යය කෘතියක් රසවිඳීමට වර්තමාන දරුවා හුරු කළ යුතුයි. එසේ හුරු නොකළ හොත් ඔහුට හෝ ඇයට තිබෙන මානුෂීය ගුණ දහම් අඩු වේ. මේ නිසා මනුෂ්‍යත්වයෙන් හෙබි දරුවකු තැනීමට නම් නිරන්තරයෙන්ම ඔහුගේ හෝ ඇයගේ මනසේ මනුෂ්‍යත්වය වගා කළ යුතු ය. මේ සඳහා සාහිත්‍යය රස වින්දනය කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. දරුවා සාක්ෂරතාවයෙන් පිරිපුන් වූවිට සෑම සාහිත්‍යය කෘතියක්ම කියවීමේ අවශ්‍යතාව දරුවාට නිතැතින්ම ඇති වේ. මෙලෙස දරුවා විසින්ම සාහිත්‍ය කෘතියක් තෝරා කියවීමට හුරු කිරීමට නම් මුල් අවධියේදී ගුරුවරුන් සහ මව්පියන් ඒ වෙනුවෙන් ප්‍රමුඛත්වය ගත යුතුයි. මේ සඳහා පෙරහුරුවක් ලෙස රසවින්දනය පිළිබඳ කුසලතා සංවර්ධනයට පාසලෙන් කරනු ලබන පෙලඹවීම වඩාත් යෝග්‍ය වේ. කවියක්, නවකතාවක්, කෙටිකතාවක්, ලිවීමට හැකි සාහිත්‍යධරයකු බිහි වන්නේ පාසලෙන් ඇති කරනු ලබන උනන්දුව නිසා ය. වැඩිවියට පත්වීමෙන් පසු සාහිත්‍යයට රුචියක් ඇති කිරීමට හැකියාවක් නැති අතර, එය කුඩා කාලයේ සිටම පුරුදු පුහුණු කළ යුතු ගුණාංගයකි. සාහිත්‍යයට යොමු දරුවකු සෑම විටම සියලු සමාජීය සත්ත්වයන් දෙස බලනු ලබන්නේ සානුකම්පිතව ය. මෙය දරුවන්ගේ මනසෙහි වර්ධනය කිරීමේ අරමුණින් කියවීමේ කඳවුරට රසවින්දනය පිළිබඳ කුසලතා සංවර්ධනය ද යොදා ගනු ලැබිණි.

රූපාන්ති බුලත්සිංහල

ඡායාරූප- කහවත්ත මහා විද්‍යාලයේ මාධ්‍ය ඒකකය

දරුවන්ට විනෝදයෙන් පිරුණු අධ්‍යාපන රටාවක් අවශ්‍යයි. විශේෂයෙන් ප්‍රාථමික දරුවන්ට තමන්ගේ අධ්‍යාපනය කරගෙන යෑමේදී විනෝදයෙන් කරන ප්‍රායෝගික ක්‍රියාකාරකම් ප්‍රයෝජනවත් වෙයි. මේ පිළිබඳ ගුරුවරු මෙන්ම වැඩිහිටියන් ද සැලකිමත් වීම වඩාත් අනර්ඝ වේ. ප්‍රාථමික දරුවා සෑම විටම අත්හදා බලන්නෙකි. එමෙන්ම විමසුම්ව සොයන්නෙකි. මේ නිසා ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය ලබන දරුවාට ප්‍රායෝගික ක්‍රියාකාරකම් බහුල වශයෙන් ලබා දිය යුතුයි. මේ ක්‍රමවේදය ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය ලබන දරුවකුට හුරු කිරීමෙන් ඔහු හෝ ඇය සතුටෙන් අධ්‍යාපනයේ නිරත වේ. මේ පිළිබඳ තංගල්ල ප්‍රාථමික විද්‍යාලයේ විදුහල්පති රෙජිත් අබේධීර මහතා කරුණු දැක්වූයේ මේ අයුරිනි.

” අපේ පාසලේ දරුවන් අධ්‍යාපනයට ගොඩක් උනන්දුයි. බොහෝ දරුවන් ප්‍රායෝගිකව දැනුම ලබා ගැනීමට කැමැතියි. විෂය නිර්දේශයත් සැකසී තිබෙන්නේ මේ ආකාරයටයි. අධ්‍යාපන කරුණු පොත්වල ලියමින් පොත්පත් පුරවා තබනවාටත් වඩා එම දැනුම ප්‍රායෝගිකව ලබා ගැනීමට ඔවුන් කැමැතියි”

” මම හිතන්නේ අපි දරුවන්ගේ ළමා කාලය උදුරා ගන්නවා කියලයි. අපි, අපට ඕනේ රටාවකට ඒ අය පුරුදු කරන්න උත්සාහ කරනවා කියලයි. ඒත් ඒ අය කැමැති තමන්ගේ ළමා කාලය සතුටින් ගත කරන්නයි. දුවන්න, පනින්න, සෙල්ලම් කරන්න සහ තමන්ගේ හැකියාවන් නිදහසේ ඉදිරිපත් කරන්නයි. ඉතින් මේ කුඩා මනස අපි විභාගවලට හිරකරනවා කියලයි මම හිතන්නේ. එහෙම කිරීම දරුවන්ට ගොඩක් පීඩාකාරියි කියලයි මම හිතන්නේ. අපේ පාසල 1 ශ්‍රේණියේ සිට 5 ශ්‍රේණිය දක්වා දරුවන්ට ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය ලබා දෙනවා”

” ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය ලබන දරුවන්ගේ මව්පියන් ඉලක්ක කරන්නේ තම දරුවන් පහේ ශිෂ්‍යත්වය සමත්කරවා ගැනීමටයි. එනිසා දරුවන් මේ වෙනුවෙන් බෙහෙවින් මහන්සි කරවනවා. අතිරේක පන්තිවලට එක්කගෙන යනවා. මෙහිදී දරුවන් පීඩාවට පත් වෙනවා. එහෙත් විෂය නිර්දේශයේ තිබෙන්නේ දරුවන්ට සතුට ගෙන දෙන ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනයක් ඇති කරන්න කියලායි”

”ශිෂ්‍යත්වය කියන විභාග තරගය නිසා දරුවන් පීඩාවට පත් වෙලා. එහෙම වෙන්න බැහැ. පීඩාවක් නැතිව විභාග ජය ගත හැකි දරු පරපුරක් අපි හදන්න ඕනේ. අපේ පාසලෙන් ගියවර ශිෂ්‍යත්ව ප්‍රතිඵල සියයට හතළිහක් ලබා තිබෙනවා. ඒක අපට ලොකු සතුටක්. අපේ පාසලේ තේමාව වෙලා තිබෙන්නෙත් ‘නැණ පහන දල්වමු ‘ යන්නයි. මේ ආකාරයට නැණ පහන දල්වන්න නම් සමබර අධ්‍යාපනයක් ලබා දිය යුතුයි. ”

” අපේ පාසල බොහෝවිට සෞන්දර්ය අධ්‍යාපනයට මුල් තැන දෙනවා. ඒ තරගවලින් අපේ දරුවන් ජයග්‍රහණය කරනවා. ඒක අපට ලොකු සතුටක්. ඒ සතුට අපි ගුරුවරු ලෙස විඳීනවා. මම හිතන්නේ අපි වගේම දරුවන්ගේ ජයග්‍රහණයකදී අපේ රටේ සෑම ගුරුවරුයකුටමත් ඒ සතුට විඳීන්න පුළුවන් වෙන්න ඕනෙ. ඒක ලොකු භාග්‍යයක්”

” අතීතයේදී ඉතා සුළුවෙන් ඇරැඹි පාසලක් අද දිගු ගමන් මඟක් පැමිණ තිබෙනවා. 1962 ජනවාරි පළමුවැනිදා තමයි අපේ පාසල ආරම්භ කරලා තිබෙන්නේ. ඒ ළමයින් හතළිස් අට දෙනකුගෙන් යුතු කණ්ඩායමකින්. එදා පාසලේ ඉඳලා තිබෙන්නේ ගුරුවරු තුන්දෙනෙක් විතරයි. මේ ආකාරයෙන් ආරම්භ කළ පාසලක් තමයි අද මේ තත්ත්වයට පත් වෙලා තිබෙන්නේ. මේ වන විට අපේ පාසල හැට වැනි සංවත්සරය සමරනවා. එදාට වඩා අද අපේ පාසල ගොඩක් දියුණුයි. මේ දියුණුවට ගුරුවරුන්ගේ පමණක් නොවෙයි මව්පියන්ගේ සහයෝගයත් ලැබිලා තිබෙනවා.”

” ශිෂ්‍යත්වය කියන්නේ ඉලක්කයක් වෙත දරුවන් පිරිසක් යොමු කරන විභාගයක්. මේ තත්ත්වය නිසා දරුවන් අධික ලෙස මානසික පීඩනයකට ලක් වෙනවා. එහෙත් ප්‍රාථමික විෂය නිර්දේශයෙන් අපට නිර්දේශ කරලා තිබෙන්නේ සතුටින් දරුවන්ට අධ්‍යාපනය ලබා දෙන්න කියලයි. මේ දෙකේම පරස්පරයක් තිබෙනවා. ඒත් අපි සෑම විටම මේ දෙක සමබර කරන්න උත්සාහ කරනවා. මව්පියන්ට මේ පිළිබඳ අවබෝධ කරලා දෙන්නත් උත්සාහ කරනවා. විනෝදයෙන්, ප්‍රීතියෙන්, සෞන්දර්යාත්මකව දරුවකුට අධ්‍යාපනය ලබා දෙන්න සෑම වෙලාවකම අපි උත්සාහ ගන්නවා. ඒක අමාරු වුණත්, අප ඒ වෙනුවෙන් කැප වෙනවා. දරුවන් කියන්නේ මල්. ඒවා නොතළා වැඩ කිරීම වැඩිහිටියන් වන අපේ යුතුකමයි. අප ඒ සඳහා කැපවී කටයුතු කරනවා. ඒක අපට සතුටක්.”

තංගල්ල ප්‍රාථමික විද්‍යාලයට විද්‍යාලයේ ඉලක්ක සපුරා ගැනීමට හැකි වේවා යැයි මිහිර වෙතින් සුබ පතමු.

රූපාන්ති බුලත්සිංහල

ඡායාරූප – පාසලේ ඡායාරූප සංගමය

මගේ ලෝකයේ වීරයා

මගේ ලෝකයේ වීරයා වන්නේ මගේ තාත්තා ය. තාත්තා වෙහෙස මහන්සි වී මා වෙනුවෙන් වැඩ කරයි. මාව පෝෂණය කරන්නේ තාත්තා ය. මම තාත්තාගේ ගතිගුණවලට ගොඩක් කැමැතියි. අම්මා ගෙදර වැඩ කරමින් මාගේ අධ්‍යාපන කටයුතු සොයා බලද්දී තාත්තා කරනුයේ මට අවශ්‍ය දේවල් සැපයීමයි. මම කැමැති ඕනෑම දෙයක් මගේ තාත්තා මට ගෙනැවිත් දෙයි. මගේ තාත්තා වගේ තාත්තා කෙනකු ලැබීම පිළිබඳ මට විටක ආඩම්බරයක් ද ඇති වේ. තාත්තා මාව පාසලට එක්කගෙන යයි. ඒ වගේම තාත්තා අම්මාත් මාවත් විනෝද ගමන් එක්කගෙන යයි. තාත්තේ ඔබේ ගුණ මට සෑම විටම සිහිපත් වෙයි. එනිසා සෑම දිනකම මගේ වීරයා වන්නේ මගේ ආදරණීය තාත්තා ය. මගේ ජීවිතේ මා ලැබූ හොඳම උපදේශකයා වන්නේ ද තාත්තා ය. මේ ලෝකයේ බොහෝ වීරයෝ සිටියත් මගේ ලෝකයේ වීරයා තාත්තා ය. සෑම තාත්තා කෙනකුම දරුවාගේ ලෝකයේ වීරයකු විය යුතු යැයි මම සිතමි. මන්දයත් තාත්තා යනු දරුවකුගේ ලෝකයේ පෙරගමන්කරු ය. මගේ තාත්තේ මම ඔයාට ගොඩක් ආදරෙයි.

ඔනිෂි දනුල්යා පහන්දි

6 ශ්‍රේණිය

තංගල්ල බාලිකා විදුහල

තංගල්ල

කුරුම්බැට්ටි මැෂිම

කුරුම්බැට්ටි ගෙඩිය අරන්
පොතු ගලවා ඉරටු දමා
තාත්තා මට හදලා දුන්න
කුරුම්බැට්ටි මැෂිම මගේ

වැටේ තියෙන ගසක කොළේ
අරගෙන මැෂිමට තියලා
කිටි කිටි සද්දෙන් කරකා
මම මැහුවා ඒ මැෂිමෙන්

මැෂිමෙන් කොළයක් මහද්දි
බූලා කිටී ළඟට ඇවිත්
මැෂිම දිහා බලන් ඉ¼දී
හරි සතුටින් මා එක්කම

හිරුති ප්‍රශංසා රන්දුනු

6 ශ්‍රේණිය

මිනු/ නාලන්දා බාලිකා විදුහල

මගේ රට

මගේ රට ඉන්දියන් සයුරේ මුතු ඇටය ලෙස විරුදාවලිය ලත් ලස්සන රටකි. මෙවැනි රටක මා ඉපදීම වාසනාවකි. අපේ රටේ අග නගරය වන්නේ ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර කෝට්ටේ නගරයයි. මගේ රටේ සිංහල, දෙමළ, මුස්ලිම්, බර්ගර් ආදී විවිධ ජන කොටස් ජීවත් වෙති. මගේ රට සොබා සෞන්දර්යයෙන් පිරි අලංකාර රටකි. දිය ඇලි, ලස්සන කුරුල්ලෝ, දුර්ලභ ගස් වැල් වර්ග මගේ රටේ තිබේ. මේ රට පාරාදීසයක් බඳු යැයි මට සිතෙයි. ලෝකයේ අනෙක් රටවල් සමඟ සැසඳීමේදී මගේ රටේ ගිනි කඳු, නායයෑම්වලින් අවම රටකි. එහෙත් ඉඳහිට ගංවතුරවලින් අප පීඩාවට පත් වේ. එහෙත් ඒ අපේම වැරැදි නිසා යැයි මට සිතෙයි. එනිසා අප, අපේ වැරැදි දුර්වලතා සාදාගෙන අපේ රටේ පරිසරයට හානි නොවන ලෙස කටයුතු කළ යුතුයි. මෙයින් අපේ රට සැමදාම රැක ගැනීමට අපට හැකියාව ලැබේ. මම මගේ රටට සෑමදාම ආදරෙයි.

ජනූ ආදිත්‍යා

3 ශ්‍රේණිය

හ/තංගල්ල ප්‍රාථමික විදුහල

තංගල්ල

නිල් අහසත් අපි වගෙයි

නිල් අහස හරිම ලස්සනයි. මම උදෑසනට මෙන්ම සවසට ද අහස දෙස බලමි. රෑට මල් පිපිලා වගේ අහසේ තරු පායා තිබෙනවා. පාට පාට වලාකුළු එහා මෙහා යනවා. හිරු එළිය වැටුණහම වලාකුළු හරිම ලස්සනයි. මට ගොඩක් වෙලා අහස දිහා බලාගෙන ඉන්න හිතෙනවා. පුංචි අපිත් පාට පාට දේවල්වලට ගොඩක් කැමැතිය. ඒ වගේ ඉක්මනින් වෙනස් වෙලා අලුත් දේවල් කරන්නත් අප කැමැතියි. අහසත් ඒ වගේමයි එක වෙලාවකට වහිනවා. තවත් වෙලාවකට පායනවා. මොනවා වුණත් හරිම සුන්දරයි. රෑ අහසේ තරු රටා දිහා බලාගෙන බොහෝ දේවල් නිරීක්ෂණය කරන්නත් මම කැමැතියි. මේ නිරීක්ෂණය මට කියලා දුන්නේ මගේ අම්මා. අම්මා පුංචි කාලේ ඒ නිරීක්ෂණය කිරීම්වලට මාව පුරුදු කළා. අපේ පාසලේ විද්‍යා ගුරුවරුත් ඒ දේවල් අපට කියා දෙනවා. ඇත්තටම අහස කියන්නේ හරිම ලස්සන වස්තුවක්. අහස දිහා බලලා ඉගෙන ගන්න අපට බොහෝ දේවල් තියෙනවා.

විදුනි අනුජනා දිසානායක

5 ශ්‍රේණිය

මලියදේව බාලිකා විද්‍යාලය

කුරුණෑගල

හරි ලස්සන උදෑසන

හිරු කුමරා පෙරදිග අහසේ දිලිසෙමින් පායාඑයි. කුරුලු රෑන් කෑම සොයා වේගයෙන් පියාඹති. පිනි බිඳු මල් පෙති මත වැටී දිලිසෙයි. හිරු කුමරා මුළු පරිසරයම ආලෝකවත් කරයි. අම්මා මුළුතැන්ගෙයි මහන්සි වී වැඩ කරයි. අපි පාසල් යෑමට සැරසෙන්නෙමු. අහසේ වලාකුළු පාවෙමින් එහේ මෙහේ යයි. සුළඟ වලාකුළු එහාට මෙහාට ඇදගෙන යයි. කුරුල්ලෝ පියාඹති. මල් සිනාසෙනු සේ මට පෙනෙයි. මී මැස්සෝ රොන් සොයා පියාඹති.

සනුක උදම්මෙන්

3 ශ්‍රේණිය

හ/ තංගල්ල ප්‍රාථමික විදුහල

තංගල්ල