ආදරණීය දුවේ පුතේ, පසුගිය ලිපි මාලාවකින් රොකට්ටුවක් කියන්නෙ මොකක්ද කියලා ඔයාලව දැනුම්වත් කළා. ඉතින් අද අපි බලමු රොකට්ටුවේ කතාව මොකක්ද කියලා.
පුරාණ කාලයේ සිට නූතන යුගය දක්වා මානව ඉතිහාසයේ රොකට්ටු තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කර ඇත. එය අපව අභ්යවකාශයට ගෙන ගොස්, වෙනත් ග්රහලෝක ගවේෂණය කිරීමට මඟ පෑදූ අතර, ලොව පුරා සන්නිවේදනය පවා සක්රියකර ඇත.
පුරාණ ආරම්භය
රොකට් සංකල්පය පුරාණ චීනය දක්වා දිවයයි. මීට වසර 1000කට පමණ පෙර චීන ජාතිකයෝ වෙඩි බෙහෙත් නිපදවා එය සරල රොකට් නිර්මාණය කිරීමට යොදා ගත්හ. මෙම මුල් රොකට් අත්යවශ්යයෙන්ම සැමරුම් සඳහා සහ යුද්ධයේදී ආයුධ ලෙස භාවිත කරන ලද ගිනිකෙළි විය.
නවීන රොකට්ටුවේ උපත
20 වැනි සියවසේ මුල් භාගයේදී රොබට් එච්. ගොඩාර්ඩ්, කොන්ස්ටන්ටින් සියොල්කොව්ස්කි සහ හර්මන් ඔබර්ත් වැනි පුරෝගාමීන් විසින් නවීන රොකට් තාක්ෂණයේ අත්තිවාරම් දමන ලදි.
– Robert H. Goddard: අමෙරිකානු විද්යාඥයකු වන ගොඩාර්ඩ් “නූතන රොකට් තාක්ෂණයේ පියා” ලෙස හැඳීන්වේ. 1926දී ඔහු පළමු ද්රව ඉන්ධන රොකට්ටුව දියත් කළ අතර, එය සැලකිය යුතු ඉදිරි ගමනක් විය.
– Konstantin Tsiolkovsky: රුසියානු විද්යාඥයකු වන ඊඵඪධතඬධමඵඬර රොකට් සමීකරණය ඇතුළුව අභ්යවකාශ ගමන් සඳහා න්යායික දැනුම සකස් කළේය.
– ඩ්ඥපථචදද ර්ණඡඥපබඩ: ජර්මානු විද්යාඥයකු වන ර්ණඡඥපබඩ ගේ රොකට් තාක්ෂණය පිළිබඳ ක්රියාකාරකම් බොහෝ අනාගත රොකට් ඉංජිනේරුවන්ට ආභාසය ලබා දුන්නේය.
දෙවැනි ලෝක යුද්ධය සහ V-2 රොකට්
දෙවැනි ලෝක යුද්ධ සමයේදී රොකට් තාක්ෂණය වේගයෙන් ඉදිරියට ගියේය. ජර්මානු හමුදාව විසින් V-2 රොකට්ටුව නිපදවන ලද අතර, එය ලොව ප්රථම දිගු දුර මඟ පෙන්වන බැලස්ටික් මිසයිලයකි. Wernher von Braun සහ ඔහුගේ කණ්ඩායම විසින් නිර්මාණය කරන ලද V-2 රොකට්ටුව අභ්යවකාශයේ මායිම කරා ළඟා වීමට සමත් විය.
අභ්යවකාශ තරගය
අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය සහ සෝවියට් සංගමය අතර ඇති වූ සීතල යුද්ධය අභ්යවකාශ තරගයට හේතු විය. එය අභ්යවකාශ ගවේෂණ සන්ධිස්ථාන සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා දැඩි තරගකාරී කාලපරිච්ඡේදයක් විය.
– ස්පුට්නික් 1 (1957) සෝවියට් සංගමය විසින් අභ්යවකාශ තරගයේ ආරම්භය සනිටුහන් කරමින් පළමු කෘත්රිම චන්ද්රිකාව වන ස්පුට්නික් 1 දියත් කරන ලදි.
– වොස්ටොක් 1 (1961) යූරි ගගාරින් සෝවියට් වොස්ටොක් 1 අභ්යවකාශ යානයෙන් අභ්යවකාශයට ගිය පළමු මිනිසා බවට පත් විය.
– ඇපලෝ 11 (1969) අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය ඇපලෝ 11 මෙහෙයුම සමඟින් පළමු වරට සඳ මතට ගොඩ බැස්සේ ය. නීල් ආම්ස්ට්රෝං සහ බස් ඕල්ඩ්රින් සඳ මතුපිට ඇවිදිමින් ඓතිහාසික ජයග්රහණයක් සනිටුහන් කළහ.
නවීන රොකට්
මෑත දශක කිහිපයේදී රොකට් තාක්ෂණය රාජ්ය අභ්යවකාශ ආයතන සහ පෞද්ගලික සමාගම් විසින් මෙහෙයවනු ලබන සැලකිය යුතු දියුණුවක් දැක ඇත.
අභ්යවකාශ ෂටල වැඩසටහන (1981-2011)
NASA හි අභ්යවකාශ ෂටල වැඩසටහන චන්ද්රිකා දියත් කිරීම්, විද්යාත්මක පර්යේෂණ සහ ජාත්යන්තර අභ්යවකාශ මධ්යස්ථානය (ධ්ඉඉ) ඇතුළු මෙහෙයුම් සිදු කිරීම සඳහා නැවත භාවිත කළ හැකි අභ්යවකාශ යානා භාවිත කළේය.
ජාත්යන්තර අභ්යවකාශ මධ්යස්ථානය (1998-වර්තමානය)
NASA, Roscosmos, ESA, JAXA, සහ CSA සම්බන්ධ ජාත්යන්තර සහයෝගිතාව සඳහා අභ්යවකාශ පර්යේෂණගාරයක් ලෙස සේවය කරයි.
– SpaceX: Elon Musk විසින් ආරම්භ කරන ලද SpaceX විසින් Falcon 1, Falcon 9, සහ Falcon Heavy වැනි නැවත භාවිත කළ හැකි රොකට් නිපදවීමත් සමඟ රොකට් තාක්ෂණයේ විප්ලවීය වෙනසක් සිදුකර ඇත. සමාගමේ ඩ්රැගන් අභ්යවකාශ යානය ISS වෙත භාණ්ඩ හා ගගනගාමීන් ප්රවාහනයකර ඇත.
රොකට්ටු එහි පැරැණි ආරම්භයේ සිට අද නවීන තාක්ෂණය දක්වා බොහෝ දුර පැමිණ ඇත. එය මානව වර්ගයාට විශ්වය ගවේෂණය කිරීමට, විද්යාත්මක පර්යේෂණ කිරීමට සහ වෙනත් ග්රහලෝකවල ජීවත් වීමට සිහින දැකීමට හැකියාව ලබාදී ඇත.
රුසින් තත්සර
මොරටුව විශ්වවිද්යාලය
