ආදරණීය දුවේ පුතේ, අපි අද තරු විදුනෙත ඔස්සේ අභ්‍යවකාශ චාරිකා ගැන රසවත් කරුණු කිහිපයක් ඉගෙන ගනිමු.
► පළමු කෘත්‍රිම චන්ද්‍රිකාව: ස්පුට්නික්1 (1957) අභ්‍යවකාශ ගවේෂණයට මානව වර්ගයාගේ පළවෙනි පියවර සනිටුහන් කළේ ය.
► අභ්‍යවකාශයේ පළමු මිනිසා: යූරිගගාරින් 1961දී වොස්ටොක් 1යානයෙන් පෘථිවි කක්ෂගත විය.
► පළමු සඳ ගොඩබෑම: 1969 දී ඇපලෝ 11 මෙහෙයුම මිනිසුන් සඳමත ගොඩ බැස්සේ ය.
► පළමු අභ්‍යවකාශ ෂටලපියා සැරිය: 1981දී කොලොම්බියා දියත් කිරීම නැවත භාවිත කළ හැකි අභ්‍යවකාශ යානා විප්ලවීය වෙනසක් ඇති කළේ ය.
►පළමු අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානය: 1971දී USSR විසින් ද දියත් කරන ලද ඉචතරභබ 1, ප්‍රථම වාසයට සුදුසු අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානය විය.
► ජාත්‍යන්තර අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානය (ISS)): පර්යේෂණ සඳහා කේන්ද්‍ර ස්ථානයක් ලෙස සේවය කරමින් 1998දී ආරම්භ කරන ලද සහයෝගිතා ව්‍යාපෘතියකි.
තාක්ෂණික දියුණුව
► නැවත භාවිත කළ හැකි රොකට්: SpaceX’s Falcon 9 පිරිවැය-ඵලදායී දියත්කිරීම් සඳහා පුරෝගාමී විය.
► AI සහ Robotics: NASA හි Perseverance රෝවර් වැනි ස්වයංක්‍රීය අභ්‍යවකාශ යානා මේ සඳහා නිදසුන ය.
අනාගත අපේක්ෂා
► අඟහරු ජන පදකරණය: SpaceX සහ NASA හි අරමුණ ඉදිරි දශකය තුළ අඟහරුවෙත මිනිසුන් යැවීමයි.
► සඳකඳවුරු: ආටෙමිස් වැඩසටහන 2030 වන විට ස්ථිර චන්ද්‍ර කඳවුරු අපේක්ෂා කරයි.
► අභ්‍යවකාශ සංචාරක: Blue Origin සහ Virgin Galactic වැනි සමාගම් වාණිජ අභ්‍යවකාශ ගමන් සඳහා පුරෝගාමී වේ.
►ග්‍රහකපතල්: ග්‍රහකවලින් වටිනා සම්පත් උකහා ගැනීමේ හැකියාව.
► Interstellar Missions: Breakthrough Starshot වැනි සංකල්ප අනෙකුත් තරු පද්ධති ගවේෂණය කිරීම අරමුණු කරයි.
අභියෝග
► විකිරණ නිරාවරණය: අධි ශක්ති කොස්මික් කිරණ ගගනගාමීන්ට සෞඛ්‍ය අවදානමක් ඇති කරයි.
► ක්ෂුද්‍ර ගුරුත්වාකර්ෂණ බලපෑම්: දිගුකාලීන නිරාවරණය අස්ථි සහ මාංශපේශි දුර්වල කරයි.
► මනෝ විද්‍යාත්මක ආතතිය: හුදකලා වීම සහ සිර කිරීම මානසික සෞඛ්‍යයට බලපායි.
අන්තර්ගත යාන්ත්‍රණ හා වාණිජ අංශ
► Exoplanets: අපගේ සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයෙන් පිටත ග්‍රහලෝක දහස්ගණනක් හඳුනාගෙන ඇත.
► කළු කුහර ඡායාරූප: අභ්‍යවකාශ දුරේක්ෂ මඟින් කළු කුහරවල ඡායා රූප ලබාගෙන ඇත.
► අඟහරු මත ජලය: දියර ජලය පිළිබඳ සාක්ෂි ජීවයේ හැකියාව වැඩි කරයි.
► සූර්ය සුළං: සූර්යයාගේ ක්‍රියාකාරකම් පිළිබඳ අධ්‍යයනය අභ්‍යවකාශ කාලගුණය අවබෝධකර ගැනීමට උපකාරී වේ.
ආර්ථික සහ වාණිජ අංශ
► චන්ද්‍රිකා තාක්‍ෂණය: අභ්‍යවකාශ ගමන සන්නිවේදනය, සංචාලනය සහ පෘථිවි නිරීක්ෂණ සඳහා සහාය වේ.
► පෞද්ගලික අභ්‍යවකාශ කර්මාන්තය: SpaceX සහ Blue Origin වැනි සමාගම් අභ්‍යවකාශ කර්මාන්ත නව්‍යකරණයේ ප්‍රමුඛවේ.
► අභ්‍යවකාශ සුන්බුන්: අක්‍රිය වූ චන්ද්‍රිකා සහ සුන්බුන් දහස් ගණනක් ක්‍රියාකාරී අභ්‍යවකාශ යානාවලට තර්ජනය කරයි.
මේ කරුණු මඟින් ඔයාලාට අභ්‍යවකාශ ගමන්වල ජයග්‍රහණ, අභියෝග සහ අනාගතය පිළිබඳ රසවත් දැනුමක් ලබා ගන්න පුළුවන් වගේම තරු විදුනෙතින් තවත් අලුත් තොරතුරු ගොන්නක් ඔයාලාට ලබා දෙන්න බලාපොරොත්තු වෙනවා.
රුසින් තත්සර
මොරටුව විශ්වවිද්‍යාලය
