නිසි මඟ පෙන්වන ගුරුවරු ගැන කතා

ජාත්‍යන්තර ගුරු දිනය සැමරුවේ මේ ළඟදියි. මිහිර කියවන පුංචි ඔයාලාත් පාසලේදී ගුරු මව්පියවරුන්ට උපහාර දක්වන්න ඇති.

“ගුරුවරු දෙවිවරු වැනි යැයි” ද කියමනක් තිබෙනවා. මව්පියන්ට පසුව අප සැමගේම ජීවිතවලට ඉතාම සමීප පුද්ගලයන් තමයි ගුරුවරු කියන්නේ. අප වයස අවුරුදු පහේ සිට පාසල් යෑම ආරම්භ කළ පසු වසර 13ක් පමණ අපට ශිල්ප සතර කියා දෙන අතරේ ජීවිතයට ද මඟ පෙන්වනු ලබන්නේ ගුරුවරුන් විසින් ය. ළමයින්ගේ නැණස පාදනවා පමණක් නොව ගුරුවරු ළමයින්ට නිසි පාර සොයා ගැනීමට ආලෝකය සපයන පහන් ටැඹක් මෙන් ද කටයුතු කරති. මේ නිසාමදෝ ගුරුවරුන් සහ සිසුන් පිළිබඳ විවිධ සාහිත්‍යය කෘති සහ චිත්‍රපට ද අප රටේ සහ ලෝකයේ විවිධ රටවල වරින්වර නිර්මාණය වී තිබේ. ඉතින් ගුරු දිනයත් පසු වුණු නිසා ගුරුවරුන් පිළිබඳ නිර්මාණය වූ සාහිත්‍ය කෘති කිහිපයක් සහ ළමා චිත්‍රපට කිහිපයක් පිළිබඳ මතක් කරන්නයි මේ සූදානම් වන්නේ.

ගුරු වෘත්තිය ගැන කියවුණු කියමන්

* හොඳ ගුරුවරයකුගෙන් සිදුවන යහපත් බලපෑම් කිසිදා මකා දැමිය නොහැකි ය.

* හිස් සහ අඳුරු මනස, අධ්‍යාපනය නමැති ආලෝකයෙන් පුරවන හොඳ ගුරුවරයකු හරියටම අහසේ පායන හිරු වැනි ය. -අනමිකා මිෂ්රා

* එක පොතකට, එක පෑනකට, එක ළමයකුට, එක ගුරුවරයකුට ලොවක් වෙනස් කළ හැකි ය -මලාලා යුසෆ්සායි

* හොඳ ගුරුවරුන් ද අනුන්ගේ මාර්ගය එළිය කිරීමට කැපවන ඉටිපන්දම් වැනි ය.

* හොඳම ගුරුවරුන් යනු ඔබට බැලිය යුත්තේ කොතැනදැයි පෙන්වන සහ දැකිය යුතු දේ ඔබට නොකියන අයයි – ඇලෙක්සැන්ඩර් කේ. ට්‍රෙන්ෆර්

ගුරු ගීතය

ගුරු දිනය කියනකොටම මතක් වෙන සුප්‍රකට නවකතාවක් තිබෙනවා. ඒ තමයි කිර්ගීස්ථාන් ලේඛක චිංගීස් අයිත්මාතව් විසින් රචනා කරන ලද දුයිෂේන් හෙවත් පළමු ගුරුවරයා. මෙය ‘ෆස්ට් ටීචර්’ නමින් චිත්‍රපටයකට නැඟී තිබෙනවා. මෙය ගුරු ගීතය නමින් සිංහල භාෂාවට දැදිගම වී. රුද්‍රිගු විසින් අනුවර්තනය කර තිබෙනවා. මේ ඇසුරින් සිංහල චිත්‍රපටයක් ද නිපදවා තිබෙන අතර, එයද ළඟදීම තිරගත වීමට නියමිතයි.

දුයිෂේන් ගුරුවරයාගේ කතාව හෙවත් ගුරු ගීතය ලොව පුරා මෙන්ම සිංහල පාඨකයන් අතර ද නොමඳ ගෞරවාදරයට පාත්‍ර වී සිටියි. දුයිෂෙන් නම් ගුරුවරයා, අල්තීනායි නමැති දුප්පත් දැරියට ජීවිතය මෙන්ම සිප් සතර ද කියාදී ඇයට යහපත් අනාගතයකට මඟ පෑදූ ආකාරය මෙහි දැක් වේ. යොවුන් දැරියක වූ දුප්පත් අල්තීනායිට අධ්‍යාපනය ලබා ගැනීමට මඟ පාදා ඇයට ජීවිතය ජය ගැනීමට සහාය වන දුයිෂේන්, අල්තීනායිගෙන් ආපසු කිසිම ප්‍රතිලාභයක් බලාපොරොත්තු වන්නේ නැත. සැබෑ ගුරුවරයකුගේ ස්වභාවය ද එයයි.

තාරේ සමීන් පර්

හින්දි සිනමාවේ ප්‍රකට රංගන ශිල්පියකු වන අමීර් ඛාන් විසින් අධ්‍යක්ෂණය කර ප්‍රධාන චරිතය නිරූපණය කරන 2007 වසරේදී තිරගත වූ TARE SAMIN PAR (පොළොවේ පිපුණු තාරුකා යන තේරුමින්) ගොඩ නැඟුණු හින්දි චිත්‍රපටය ද ගුරුවරයකුගේ චරිතය වටා ගෙතී තිබේ.

මෙහි ප්‍රධාන චරිතය ඉෂාන් නමැති අට හැවිරිදි පිරිමි ළමයා ය . ඔහු ඩිස්ලෙක්සියා (දුර්අක්ෂරතාව) රෝගයෙන් පෙළෙන දරුවෙකි. ඔහු ඉගෙනීමට පසුගාමී දරුවෙකි. නේවාසික පාසලකට වී කොන් වී දුක්බරව සහ නොසන්සුන්ව සිටින ඉෂාන්ට එම තත්ත්වයෙන් මිදීමට උපකාර වන්නේ එම පාසලේ චිත්‍ර ගුරුවරයා රාම් ය. චිත්‍ර විෂය පිළිබඳ සැඟවුණු කුසලතාවක් ඉෂාන් තුළ ඇති බව වටහා ගන්නා රාම්, ඉෂාන්ට එම හැකියාවන් වැඩි දියුණු කර ගැනීමට උදව් කරයි. පාසලේ වර්ෂාවසානයේ චිත්‍ර සහ අත්කම් තරගයක් සංවිධානය කරන රාම්, එහිදී ඉෂාන්ගේ චිත්‍ර කලා හැකියාව ඉස්මතු වීමට ඉඩ පාදයි. ඉෂාන් එහිදී ජයග්‍රහණය කරයි.

සිසිරයේ ඕක් ගස

රුසියානු ජාතික යූරී නජිබින් ලියූ කෙටිකතාවක් වන සිසිරයේ ඕක් ගස ( වින්ටර් ඕක්) කතාවෙහි අන්තර්ගත වන්නේ සවුෂ්කින් නමැති පිරිමි ළමයා, ඕක් ගස සහ ගුරුතුමිය වටා ගෙතුණු කතාවකි. පාසලට ඒමට සෑමදිනම ප්‍රමාද වන සවුෂ්කින්ගෙන් ආන්නා වසිලියෙව්නා ගුරුතුමිය හේතු විමසයි. තමන් ඕක් ගස ඇතුළු කැලෑබද පරිසරය රස විඳීමින් දිනපතා පාසල් එන නිසා පාසලට ඒමට ප්‍රමාදවන බව සවුෂ්කින් පවසයි. එවිට ගුරුතුමිය ද ඔහු සමඟ එම කැලෑබද ප්‍රදේශයට ගොස් එම පරිසරය නරඹයි. ඕක් ගසට සහ ගහකොළ සතා සිව්පාවුන්ට සවුෂ්කින්ගේ ඇති ආදරය ආන්නා ගුරුතුමිය වටහා ගනියි. පාසල් ඒමට ප්‍රමාද වුවත් හැමදාම එම පාරෙන්ම එන ලෙස ගුරුතුමිය සවුෂ්කින්ට පවසයි. ළමා සිත හොඳීන් තේරුම් ගත් අපූරු ගුරුවරියකි ඇය.

ගුරුතරුව

ප්‍රවීණ නාට්‍යවේදී ජයලත් මනෝරත්නයන් විසින් රචනාකර නිපදවන ලද ගුරුතරුව වේදිකා නාට්‍යයේ ද දරුවන්ට ආදරයෙන් කරුණාවෙන් හොඳ නරක වටහාදෙන සාහිත්‍යය ගුරුවරයකුගේ චරිතයක් නිරූපණය වේ. ටිකිරි බණ්ඩාර නමැති දඩබ්බර සිසුවාට අනුකම්පාකර ඔහු යහමඟට ගන්නා ගුරුවරයකු ලෙස එම ගුරුවරයා කටයුතු කරයි.

මිදි පොකුර

ජපන් ලේඛක අරිෂිම තකෙඔ විසින් රචනා කරන ලද ආරිය රාජකරුණා විසින් පරිවර්තනය කරන ලද ජපන් කෙටිකතාවක් වන මිදි පොකුර කෙටි කතාවේ සිසුවකුට කාරුණික වන ගුරුතුමියකගේ චරිතයක් දැක් වේ. එහි පාසල් සිසුවකු තවත් සිසුවකුගේ දිය සායම් සොරකම් කළ බව හසු වුවද සොරකම් කළ සිසුවාට තරවටු නොකර සොරකම නිසා අපහසුතාවට පත්වූ සිසුවාව ලජ්ජාවට පත් නොකර නැවතත් එවැනි ක්‍රියාවක් නොකර සිටින ආකාරයට සිසුවාව සන්සුන් කරන අපූරු ගුරුතුමියකගේ චරිතයක් මෙම කෙටිකතාවේ දැක් වේ.

එම ග්‍රන්ථයේම එන තවත් ජපන් කෙටිකතාවක දුප්පත් දැරියක විසින් ධනවත් දැරියකගේ බෝනික්කකු සොරකම් කළ විට එය දැනගන්නා ගුරුතුමිය සොරකම සම්බන්ධයෙන් දුප්පත් දැරිය ගැන ධනවත් දැරියගේ සිතෙහි හටගත් අප්‍රසාදය ඉවත්කර ඇයව සන්සුන් කිරීමට කටයුතු කරයි.

අඹ යහළුවෝ

දුවලා පුතාලා කැමැතිම ළමා නවකතාවක් නේද අඹ යහළුවෝ. ඒ කතාවේ දුප්පත් නිමල්ට තෑගි උත්සවයට ඒමට අලුත් ඇඳුම් නැතිව සිටින විට නිමල්ගේ හොඳම මිතුරා සුනිල්, ගුරුතුමිය මඟින් එම ඇඳුම් නිමල්ට ලබා දෙනවිට ගුරුතුමිය ඉතා කාරුණිකව කටයුතු කරන ආකාරයත් ඔයාලාට මතක ඇති. නිමල්ටත් ලජ්ජාවක් නොවන ආකාරයට ගුරුතුමිය එම ඇඳුම් දෙමින් නිමල් සහ සුනිල් අතර මිත්‍රත්වයට සහාය වන ආකාරය එහි දැක් වේ.

හෝ ගානා පොකුණ

2016 වසරේදී තිරගත වූ හෝ ගානා පොකුණ චිත්‍රපටයෙහි ඇතුළත් වන්නේ ඉතා දුෂ්කර පාසලක ගුරු පත්වීමක් ලබා යන ගුරුතුමියක් එම පාසලේ අහිංසක දරුවන්ට ඔවුන් කවදාවත් දැක නොතිබූ මුහුද බලන්නට කොළඹ රැගෙන එන කතා පුවතකුයි. අහිංසක දරුවන්ගේ මුහුද බලන්නට තිබෙන ආසාව කෙසේ හෝ ඉෂ්ට කර දීමට එම ගුරුතුමිය මහත් වෙහෙසක් දරන ආකාරය මෙහි නිරූපණය වේ.

තාල

2019 වසරේදී තිරගත වූ තාල චිත්‍රපටයෙන් දැක්වෙන්නේ ද සංගීතය සහ ක්‍රීඩාමය ක්‍රියාකාරකම් ඇසුරෙන් දුෂ්කර පාසලක සිටින දූ දරුවන් පිරිසකට අධ්‍යාපනය කෙරෙහි උනන්දුවක් ඇතිකර ලොව ජය ගැනීමට මඟ පෙන්වන ගුරුවරයකු සහ ගුරුවරියක පිළිබඳයි.

මැටිල්ඩා

බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික ලේඛක රෝල්ඩ් ඩාල් විසින් 1988 වසරේදී රචනා කරන ලද මැටිල්ඩා ළමා කතාවෙහි ද මැටිල්ඩා නමැති දැරියට උපකාර කරන්නේ පාසලේ ඇගේ ආදරණීය ගුරුතුමිය මිස් හනී ය. මව, පියා මැටිල්ඩා කෙරෙහි එතරම් කරුණාවක් නොදක්වන නිසා අවසානයේ මැටිල්ඩාට පිහිට වන්නේ මැටිල්ඩාව තේරුම් ගත් එකම පුද්ගලයා වන මිස් හනී ය. මෙය ඇසුරෙන් 1996 වසරේදී ළමා චිත්‍රපටයක් ද නිර්මාණය විය.

ගෝල්

2018 වසරේදී තිරගත වූ ගෝල් චිත්‍රපටය නිර්මාණය වී තිබෙන්නේ ගම්බද පාසලක දරුවන්ට පාපන්දු ක්‍රීඩාව පුහුණුකර ඔවුන්ට කොළඹ නාගරික සිසුන් පවා පරාජය කරමින් ජය ගැනීමට ධෛර්යයක් සහ ශක්තියක් ලබා දෙන ක්‍රීඩා ගුරුවරයකු වටා ය.

හර්ෂණී ගමගේ