සැප්තැම්බර් මාසයත් ඔන්න උදා වුණා. ඒ කියන්නේ පොතපත කියවන්න ලැදි සාහිත්යය ඇසුරු කරන්න කැමැති දූලා පුතාලා කැමැතිම මාසය තමයි මේ. ඉතින් මේ උදා වූ සාහිත්ය මාසයේදී පොත්පත් කියවන අතරේම ඔයාලාගේ සිත් සතුටු කරවන ළමා සාහිත්ය ගැන තොරතුරු ටිකකුත් කියවලා බලන්නකෝ.
ළමා සාහිත්යය යනු කුමක් ද?
ළමා සාහිත්ය පිළිබඳ විවිධ නිර්වචන, අර්ථකථන වරින් වර ප්රකාශයට පත් වී තිබේ. ඒ අතරින් බොහෝදෙනෙක් පිළිගන්නේ බ්රිටනිකා විශ්වකෝෂයේ දක්වා ඇති පහත සඳහන් නිර්වචනයයි .
“පාඨ ග්රන්ථ හැර, ළමයින් සඳහාම පමණක් ලියවුණු පොත් ළමා සාහිත්ය ග්රන්ථ යැයි කිව හැකි ය.”
හෙළයේ මහා පඬි කුමාරතුංග මුනිදාස සූරීන් විසින් ළමා සාහිත්ය මෙසේ අර්ථකථනයකර තිබේ.
එහි සරල අදහස මෙසේ ය.
දරුවන් හට නිරායාසයෙන් අවබෝධ කරගත හැකි රස විඳීය හැකි, වැඩිහිටියන්ට පවා රසාස්වාදයක් ලබා ගත හැකි කෘති ළමා සාහිත්ය ලෙස හැඳීන්විය හැකි ය.
ළමා සාහිත්යයේ ප්රභේද
ළමා සාහිත්ය ප්රධාන වශයෙන් වර්ග දෙකකට බෙදිය හැකි ය. ඒ, ළමා ගද්ය
( ළමා කතා) සහ ළමා පද්ය (ළමා කවි ) වශයෙනි.
ළමා සාහිත්ය තවත් ආකාරයකට ද වර්ග කළ හැකි ය. ඒ, ජන සාහිත්යය (FOLK LITERATURE)සහ නව ප්රබන්ධ සාහිත්ය (NEW FICTION)වශයෙනි.
ප්රබන්ධ කතා (fiction) සහ ප්රබන්ධ නොවන / නිර්ප්රබන්ධ (non fiction) ලෙස ද ළමා සාහිත්ය වර්ග කළ හැකි ය.
ළමා සාහිත්ය ළමා පාඨකයාගේ වයස් කාණ්ඩ අනුව ද වර්ග කළ හැකි ය.
1. ළදරුවන් සඳහා වූ සාහිත්යය- වයස අවුරුදු 03ත් 05ත් අතර වියේ ළදරුවන් සඳහා පින්තූර
කතා පොත්
2. ළමා සාහිත්යය -වයස අවුරුදු 06-ත් අවුරුදු 12ත් අතර වියේ ළමයින් සඳහා 3. යොවුන් සාහිත්යය -වයස අවුරුදු 13-19 ත් අතර වියේ යෞවනයන් සඳහා
* අන්තර්ගත විෂයයන්/ තේමා අනුව ද ළමා සාහිත්ය වර්ග කළ හැකි ය.
සුරංගනා සහ ජනකතා
ළමා සාහිත්යයේ සුරංගනා කතා සහ ජනකතා විශේෂ වේ.
(සුරංගනාවන් හෝ වෙනත් ඉන්ද්රජාලික ජීවීන් පිළිබඳ කතා )
උපමා කතා
උපමා කතා ළමා පාඨකයන් සඳහාම රචනා වූ ඒවා නොවූව ද බොහොමයක් උපමා කතා ළමා පාඨකයන්ගේ සිත් දිනාගෙන ඇත. ග්රීක උපමා කතා රචකයකු වූ ඊසොප් විසින් නිර්මාණය කරන ලදැයි පැවසෙන උපමා කතා ඒ අතර ප්රධාන වේ. ළමයින්ට කතන්දරයක් සමඟින් වටිනා ආදර්ශයක් ද ලබා දෙයි. වැඩි වශයෙන් උපමා කතා ගෙතී තිබෙන්නේ සත්ත්ව චරිත ඇසුරෙනි.
මිථ්යා කතා
බොහෝ රටවල ජන සාහිත්යයේ මිථ්යා කතා දැක ගත හැකි ය. ග්රීක මිථ්යා කතා , නෝර්වීජියානු මිථ්යා කතා සහ ඉන්දියානු මිථ්යා කතා ලොව පුරා ඉතා ප්රකට ය.
ජනප්රවාද සහ ඓතිහාසික කතා
ඉතිහාසයේ සිටි රජවරුන් සහ වෙනත් ප්රකට චරිත සම්බන්ධ කතා සහ ඓතිහාසික සිදුවිම් ඇසුරෙන් මෙම කතා රචනා වී තිබේ.
මන:කල්පිත අද්භූත කතා (ෆැන්ටසි)
ඊනිඩ් බ්ලයිට්න්ගේ ‘ද මැජික් ෆාර් අ වේ ට්රී,’ ද එන්චාන්ටඩ් වුඩ්, විෂිං චෙයාර්, ජේ.එම්. බැරී ගේ පීටර් පෑන්, ලුවී කැරොල්ගේ ඇලිස් ඉන් වොන්ඩර්ලෑන්ඩ් උදාහරණ කිහිපයකි.
බිය උපදවන නව ප්රබන්ධ කතා
ආර්.එල්. ස්ටයින්ගේ ගූස් බම්ප්ස් කතා එක් උදාහරණයකි.
චරිතාපදාන
විද්යාව, සාහිත්ය, ලෝක දේශපාලනය, ක්රීඩාව, කලාව, සෞන්දර්යය ආදී විවිධ විෂයය ක්ෂේත්රයන්ගෙන් ලොවට විශේෂ සේවයක් සිදුකර ප්රකට වූ පුද්ගලයන්ගේ ජීවිත කතා ළමා පාඨකයන් සඳහා සරලව කෙටියෙන් දැක්වීම මෙම චරිතාපදාන කෘතිවලින් සිදු වේ.
ළමා විද්යා ප්රබන්ධ- විද්යාවේ බලපෑම මත පදනම් වූ ප්රබන්ධ කතා මෙයට ඇතුළත් වේ. විස්කම් දැරිය/ කල්පනීගේ අරුම පුදුම ලොව, රොබී ආදී ළමා විද්යා ප්රබන්ධ උදාහරණ වේ.
සත්ත්ව කතා
සත්ත්වයන් ප්රධාන චරිත කර ගත් ළමා කතා මෙයට උදාහරණ වේ. පීටර් රැබිට්, විනී ද පූ, බ්ලැක් බියුටි, ලැසී, ඩික් කිං ස්මිත්ගේ බේබ්, රෝල්ඩ් ඩාල්ගේ ෆැන්ටාස්ටික් මිස්ටර් ෆොක්ස් උදාහරණ කිහිපයකි.
වීර කතා (ඇඩ්වෙන්චර් ස්ටෝරීස්)
ළමයින්ගේ විවිධ වික්රමාන්විත ක්රියා ඇතුළත් ළමා සහ යොවුන් නවකතා මෙයට උදාහරණ වේ. ඊනිඩ් බ්ලයිට්න්ගේ ෆේමස් ෆයිව් , සීක්රට් සෙවන් උදාහරණ කිහිපයකි.
හාස්ය කතා
හාස්යය, විනෝදාස්වාදය, විචිත්රවත් බව සහ ප්රබෝධය පිරුණු ප්රබන්ධ මෙම වර්ගයට එක් වේ. අන්දරේගේ කතා, නස්රුදින්, බිර්බාල් කතා, මහදැනමුත්තාගේ කතා ආදිය උදාහරණ කිහිපයකි.
ජාතක කතා ඇසුරෙන් ද ළමා කතා නිර්මාණය වී ළමා සාහිත්යයට එක් වී තිබේ.
ළමා කවි
ළමා සාහිත්යයේ ඇති ළමා කවි අනිවාර්යයෙන් දැක ගත හැකි වේ. ළමා කවි, නැළවිලි කවි, ජන කවි, තේරවිලි කවි, ළමා ක්රීඩාවලදී යොදා ගන්නා ළමා කවි ආදිය ඊට උදාහරණ වේ.
දේශීය ළමා සාහිත්යය
අපගේ සිංහල ළමා සාහිත්යයට ඉතා දිගු ඉතිහාසයක් තිබේ. ළමා කතා, ළමා පද්ය , යොවුන් කතා යන සියල්ලෙන්ම සිංහල ළමා සාහිත්යය අංගසම්පූර්ණ වී තිබේ.
පහත දැක්වෙන්නේ සිංහල ළමා සාහිත්යයේ කැපී පෙනෙන ළමා කතා සඳහා උදාහරණ කිහිපයකි.
වී.ඩී. ද ලැනරෝල් – මහදැනමුත්තා, අන්දරේ, ඇලඩින් සහ පුදුම පහන, අලි බබා සහ හොරු හතළිහ
මුනිදාස කුමාරතුංග– හීන්සැරය, හත්පණ, මඟුල්කෑම, ළමා කවි
ඇස්. මහින්ද හිමි – ළමා කවි කලඹ
ආනන්ද රාජකරුණා – ළමා කවි
මාර්ටින් වික්රමසිංහ – මඩොල් දූව,
ජී.බී. සේනානායක – ලෝබයා, අඹ කතාව, හාල්මැස්සා
ටී.බී. ඉලංගරත්න – අඹයහළුවෝ, ශිෂ්යත්වය, හපනා
කේ. ජයතිලක– මිහිබට සුරපුර, අයියයි නංගියි, කතන්දර පොත, ඉරුණු බළලා, ඩිංගිරි, රුවන් කුමාරි, ඔරලෝසුවා සහ ලස්සන ළමයි , පුංචි වලාකුළ සහ පුංචි පුතා
අරිසෙන් අහුබුදුගේ ළමා කතා සහ ළමා පද්ය කෘති
සිබිල් වෙත්තසිංහ– කුඩ හොරා, දුවන රැවුල, සූත්තර පුංචා , උඩ ගිය බබා, මැටිගෙදර ළමයි, බළල් රටේ අමුත්තෝ, වැනියං කළු වැනීයං ඇතුළු ළමා ග්රන්ථ රැසක්
සුනිල් ජයවීර – වලස් පැංචා, පුංචි ළමයි, වීර මද්දුම, කැටකිරිබත්, කිඹුල්ගෙදර මනමාලි, රන් බඳුන
ජයරත්න සමරසේකර– හඳපානේ මාළු හොරා, සේසත් හාමිගෙ නිධානය, ඩෙංකුටු ඩෙංකුටු, කමතේ ගෙදර ළමයි
දොන් පීටර් පියතුමා– ඩිංකි, වනගත ළමෝ, හොල්මන් දූපත
ඩබ්ලිව්. ඒ. අබේසිංහ– හොඳ ළමයි, ගී සින්දු
හේම චන්ද්රිකා ලියනගේ– පිං ළමයා, දිරි දැරියෝ , මල් සමනලියෝ, සුදු පුළුන් සහ පබා
හියුබත් දිසානායක-කොණ්ඩ කිරිල්ලි, කපුටුහාමි
රංජිත් ධර්මකීර්ති– අභය භූමිය, අහස පොළොව ළං වෙලා
දෙනගම සිරිවර්ධන– මිතුරෝ, පුංචි ගොපල්ලා, වැහි වලාව
කුලසේන ෆොන්සේකා– තුන් යහළු වික්රමය, සෝමපුර වීරයෝ, කල්ලන්දූවේ මුතු කොල්ලය
අනුල ද සිල්වා– සුනිමල්, දිනූ හා රාමා, නන්ද හා සරණ, ලී පහුරකින් ගමනක්
ලාල් ප්රේමනාත් ද මැල්– හොඳ මිනිහෙක් වෙයන් පුතේ, අපූරු යහළුවෝ, උදාර
බන්දුසේන ගුණසේකර– රන්ටිකිරයි ගොළු කුමරියි, පුංචි වීරයෝ
පියදාස වැලිකන්නගේ– පුන් සඳවන් පුතු, හරි අපූරු ළමයෙක්
සිංහල ළමා සාහිත්යයෙහි පෝෂණයට දේශීය ජන සාහිත්යයේ ඇසුර ද ලැබී තිබේ.
ගම කතා, අන්දරේගේ කතා, මහදැනමුත්තාගේ කතා
ඉපැරැණි ජනකතා, ජනකවි, ජන ගී ආදිය එයට උදාහරණ වේ.
සිංහල ළමා සාහිත්යයට එක් වූ විදෙස් සාහිත්ය කෘති
ඉංග්රීසි ඇතුළු ලොව විවිධ භාෂාවලින් රචනා වූ ළමා සාහිත්ය කෘති රැසක් සිංහල භාෂාවට පරිවර්තනය වී තිබේ. මේ කෘති නිසා සිංහල ළමා සාහිත්යය ද පෝෂණය වී ඇති අතර, එමඟින් ළමා සාහිත්යයට විවිධ රසාස්වාදයන් ද එක් වී තිබේ.
රුසියානු, ස්පාඤ්ඤ ,ජර්මන් සහ ඇතැම් කෘති ඍජුවම එම භාෂාවෙන්ම සිංහල භාෂාවට පරිවර්තනය වී ඇති අතර, බොහෝ කෘති ඉංග්රීසි භාෂාවට පරිවර්තනය වී ඉන්පසු සිංහල භාෂාවට පරිවර්තනයකර තිබේ. එසේ ඉංග්රීසි ඇතුළු විවිධ භාෂාවලින් සිංහල භාෂාවට පරිවර්තනය වූ විදෙස් ළමා සාහිත්ය කෘති සඳහා උදාහරණ කිහිපයක් පහත දැක් වේ.
ඉංග්රිසි – ඊනිඩ් බ්ලයිට්න්ගේ කතා, රෝල්ඩ් ඩාල්ගේ කතා, හැරී පොටර් කතා , විස්මලන්තයේ ඇලිස්, ගලිවර්ගේ චාරිකා, රොබින්සන් කෘසෝ, ඔලිවර් ට්විස්ට්, ඩේවිඩ් කොපර්ෆීල්ඩ්
අමෙරිකානු – ලෝරා ඉන්ගල්ස් වයිල්ඩර්ගේ ලිට්ල් හවුස් කතාමාලාව, පොලියානා, රමෝනා කතා මාලාව
රුසියානු – හත්පෙතිමල, නිකීතාගේ ළමා කාලය, ලස්සන වසිලීස්සා වැඩ බැරි දාසගේ කතා, වීර කුහුඹුවා
චීන – කොමඩු හේනේ යාළුවෝ, පුංචි ඉත්තෑවා, වීෂාන් විල , රෙදි බෝනික්කෙකුගේ වීර වික්රම, ප්රින්ස්ගේ වික්රමයන් සහිත කතා මාලාව
(චින් වන්ජුන්)
ප්රංස – නිකොලාගේ විවේක කාලය, පුංචි නිකොලා,
පුළුන් මට කියූ දේ,
ඔස්ට්රේලියානු – සුළඟේ ගීතය, සැරිසර සමය
කැනඩා – ඈන් කතා මාලාව, එමිලි කතා මාලාව -ලුසී මෝඩ් මොන්ට්ගොමරි
ජර්මන් – මමයි මගේ අක්කා ක්ලාරායි කතා මාලාව (පරිවර්තනය- දේවිකා වඩිගමංගාව)
ජපන් – හරි පුදුම ඉස්කෝලේ (ටොට්ටෝ චාං), අත් මේස් දැමූ නරියා, වීදුරු හාවා , කණාමැදිරි එළි දැල්වේ, උචිගේ කතා මාලාව (පරිවර්තනය-මහාචාර්ය කුසුමා කරුණාරත්න), කිකි මායාකාරියගේ ශීඝ්රගාමී තැපැල් සේවය
ඉන්දියානු – නිල් කුඩය, කඳුකර දරුවා, රස්ටිගේ කතා – රස්කින් බොන්ඩ්, ස්වාමි සහ යහළුවෝ -ආර්.කේ. නාරායන් , කැලෑවේ අන්තර්ජාලය, රාමේන්ද්ර කුමාර්ගේ
කෙටිකතා – බොබී.ජී. බොතේජු
අප්රිකානු – චිකීගේ පාසල් සමය – නයිජීරියානු ලේඛක චිනුවා අචිබි
ජොහැන්නස්බර්ග් කරා දකුණු අප්රිකානු ලේඛිකා බෙවර්ලි නායිඳු
ස්වීඩ්න් – ලොන්නෙබැරියේ එමිල්, පිප්පි කතා මාලාව – ඇස්ට්රිඩ් ලින්ග්රෙන්
ඩෙන්මාර්ක් – හාන්ස් ක්රිස්ටියන් ඇන්ඩර්සන්ගේ සුරංගනා කතා
ඉතාලි – කාලෝ කොලෝඩිගේ පිනෝකියෝ
ස්පාඤ්ඤ – ස්පාඤ්ඤ ලේඛක ජුවාන් අන්තෝනියෝ ලියූ ඉන්ද්රානි රත්නසේකර පරිවර්තනය කළ දෙව්තුරුලන්ද
මෙම සෑම භාෂාවකින්ම රචනා වූ ජනකතා, උපමා කතා, සුරංගනා කතා බොහොමයක් ද සිංහල භාෂාවට පරිවර්තනය වී දේශීය ළමා සාහිත්යයට එක් වී තිබේ.
හර්ෂණී ගමගේ
