ආදරණීය දුවේ පුතේ, අපට මෑත කාලීනව අහන්න ලැබුණු දෙයක් තමයි උල්කාපාත වර්ෂාව කියන්නෙ. මෑත කාලීනව රූපවාහිනියෙන් ගුවන් විදුලියෙන් උල්කාපාත වැසි ගැන වාර්තා කළා ඔයාලා බලන්න අහන්න ඇති. අපි බලමු උල්කාපාත වර්ෂා ගැන.
උල්කාපාත වර්ෂාව, පෘථිවියේ සිට නිරීක්ෂණය කළ හැකි වඩාත්ම විස්මය දනවන ස්වාභාවික සංසිද්ධියකි. මෙම සිදුවීම් සිදුවන්නේ වල්ගා තරු හෝ ග්‍රහක මඟින් ඉතිරි වන සුන්බුන් ගමන් කරන විට, උල්කාපාත රාශියක් වායුගෝලයට ඇතුළු වී දීප්තිමත් ආලෝක වැනි රේඛා ඇති කරන විට ය. උල්කාපාත වර්ෂාව යනු කුමක්ද? ඒවා ඇති වන ආකාරය සහ ඒවා හොඳීන් නිරීක්ෂණය කරන්නේ කෙසේ ද? යන්න පිළිබඳ වඩාත් විස්තරාත්මකව අපි ඉගෙන ගනිමු.
උල්කාපාත වර්ෂාව යනු කුමක්ද?
උල්කාපාත වර්ෂාව යනු පෘථිවි වායුගෝලයට ඇතුළු වන උල්කාපාතවල දෘශ්‍ය වන කොටස් ය. කුඩා අභ්‍යවකාශ පාෂාණ – බොහෝ විට වැලි හෝ ගල් කැට පමණක් – අධික වේගයෙන් වායුගෝලය සමඟ ගැටෙන විට, ඒවා දැවී ගොස් උල්කාපාත ලෙස හැඳීන්වෙන ආලෝක ඉරි නිර්මාණය කරයි. මෙම උල්කාපාත නිශ්චිත කාලපරිච්ඡේදයක් ඇතුළත විශාල වශයෙන් දිස්වන විට එය උල්කාපාත වර්ෂාවක් ලෙස හැඳීන්වේ.
උල්කාපාත වර්ෂාව පිටුපස ඇති විද්‍යාව
උල්කාපාත වර්ෂාව ඇති වන්නේ වල්ගා තරුවක් හෝ ග්‍රහකයක් විසින් ඉතිරි කරන ලද සුන්බුන් වායුගෝලය හරහා ගමන් කරන විට ය.
ප්‍රසිද්ධ උල්කාපාත වැසි
සමහර උල්කාපාත වර්ෂා විශේෂ වන්නේ සියවස් ගණනාවක් තිස්සේ නිරීක්ෂණය කිරීමට ඇති හැකියාව මතයි.
1. Perseids: සෑම අගෝස්තු මාසයකම, Perseids වඩාත් ජනප්‍රිය උල්කාපාත වර්ෂාවකි. ඒවා ආරම්භ වන්නේ Swift-Tuttle වල්ගා තරුව විසින් ඉතිරි කරන ලද සුන්බුන් මඟිනි.
2. Leonids මෙම උල්කාපාත වර්ෂාව නොවැම්බර් මාසයේ සිදු වේ. ඔවුන් Tempel-Tuttle වල්ගා තරුව සමඟ සම්බන්ධ වේ.
3. Geminids: දෙසැම්බර් මාසයේ සිදු වන, Geminids ඔවුන්ගේ දීප්තිය සහ පැයකට උල්කාපාත විශාල සංඛ්‍යාවක් දර්ශනය කරයි. මෙය පැමිණෙන්නේ 3200 ෆෙතන් ග්‍රහකයෙනි.
4. Quadrantids: මෙය ජනවාරි මාසයේ සිදු වන උල්කාපාත වර්ෂාවකි. එහි මූලාරම්භය 2003 EH1 ග්‍රහකය හා සම්බන්ධ වේ.
උල්කාපාත වර්ෂාව නිරීක්ෂණය කිරීම
උල්කාපාත වර්ෂා නිරීක්ෂණය කිරීමට පහත සාධක සලකා බලන්න:
1. වේලාව: උල්කාපාත වර්ෂාව වඩාත් හොඳීන් දැකගත හැක්කේ මධ්‍යම රාත්‍රියෙන් පසුව අහස අඳුරු වන විට ය.
2. ස්ථානය: ආලෝක දූෂණය වැළැක්වීම සඳහා නගර ආලෝකයෙන් තොර අඳුරු ස්ථානයක් තෝරන්න. ග්‍රාමීය ප්‍රදේශ වඩාත් සුදුසු ය.
3. උපකරණ: උල්කාපාත වර්ෂාව පියවි ඇසින් නිරීක්ෂණය කළ හැකි අතර, දිගු නැරැඹුම් සැසිවලදී දුරදක්න භාවිත කළ හැකි ය.
ඔයාලට මේ විස්තර අනුව උල්කාපාත වර්ෂාවක් ගැන මූලික අදහසක් ගන්න පුළුවන්. ඉතින් මේ විස්තර එක්ක කාලෙන් කාලෙට එන උල්කාපාත වර්ෂා නිරීක්ෂණය කරන්න පුරුදු වෙන්න.
රුසින් තත්සර
මොරටුව විශ්වවිද්‍යාලය
