ආදරණීය දුවේ පුතේ, ග්රහලෝක , ආකාශ වස්තු පිළිබඳ නොයෙක් කරුණු පසු ගිය කාලයේදී අපි ඉගෙන ගත්තෙමු. ඒ පිළිබඳ ඔබට මේ වන විට හොඳ වැටහීමක් ඇති බවට සැකයක් නැත. පාසලේදී ඔබ සහභාගි වී ඇති තාරකා විද්යා සංගම්වලින් ද මේ සම්බන්ධව දැනුමක් ඔබට ලැබෙනු ඇත. එහෙත් ඔබ තාරකා විද්යා සංගමයක සාමාජිකත්වය නොලැබූ දරුවකු නම් ඔබට මේ ලිපි පෙළ මඟින් ද යම් අවබෝධයක් ලැබෙනු ඇත. මේ නිසාම දුවේ පුතේ, මේ ලිපි පෙළින් තාරකා විද්යාව සහ අභ්යවකාශය පිළිබඳ නොයෙක් ඉසව් සඳහා අපි ඔබ කැඳවාගෙන යන්නෙමු. අද අපි ග්රහලෝකවල කක්ෂ පිළිබඳ ඔබට අවබෝධයක් ගෙන එන්නට අපි සූදානම් වෙමු.
කක්ෂයක් යනු කුමක්ද?
කක්ෂයක් යනු ග්රහලෝකයක් සූර්යයා වටා ගමන් කරන ගමන් මාර්ගයයි.(මෝටර් රථ ධාවන පථයක් ගැන හිතාගන්න), මෝටර් රථ වෙනුවට අපට ග්රහලෝක ඇති අතර, ධාවන පථයක් වටා ධාවනය කරනවා වෙනුවට ඒවා සූර්යයා වටා අභ්යවකාශය හරහා ගමන් කරයි.
ග්රහලෝක සූර්යයා වටා පරිභ්රමණය වන්නේ ඇයි?
සූර්යයාගේ ගුරුත්වාකර්ෂණය නිසා ග්රහලෝක සූර්යයා වටා ගමන් කරයි. ගුරුත්වාකර්ෂණය යනු වස්තූන් එකිනෙක දෙසට ඇදගන්නා බලයකි. සූර්යයා ග්රහලෝකවලට වඩා විශාල බැවින් ග්රහලෝක තමන් වටා ගමන් කරන ප්රබල ගුරුත්වාකර්ෂණ බලයක් සූර්යයාට තිබේ.
කක්ෂවල හැඩය
බොහෝ අය සිතන්නේ කක්ෂ යනු පරිපූර්ණ කවයන් ලෙස ය. එහෙත් ඇත්ත වශයෙන්ම ඒවා ඉලිප්සීය ලෙස හැඳීන්වෙන දිගු වූ කවයන් වැනි ය. මෙයින් අදහස් කරන්නේ සමහර විට ග්රහලෝකයක් සූර්යයාට සමීප වන අතර සමහර විට එය දුරින් පවතින බවයි.
ග්රහලෝක සහ ඒවායේ කක්ෂ
*. බුධ: බුධ යනු සූර්යයාට ආසන්නතම ග්රහලෝකය වන අතර කෙටිම කක්ෂය දරයි. සූර්යයා වටා එක් සංචාරයක් සම්පූර්ණ කිරීමට පෘථිවි දින 88ක් ගතවේ. එහි කක්ෂය තරමක් ඉලිප්සාකාර වේ.
*. සිකුරු: සිකුරුගේ කක්ෂයක් සම්පූර්ණ වීමට පෘථිවි දින 225ක් ගතවේ. බුධ ග්රහයාගේ කක්ෂයට සාපේක්ෂව එහි කක්ෂය වඩාත් වෘත්තාකාර වේ.
*. පෘථිවිය: අපේ ග්රහලෝකය සූර්යයා වටා පරිභ්රමණය වීමට දින 365ක් හෙවත් වසරක් ගතවේ. පෘථිවි කක්ෂය ආසන්න වශයෙන් වෘත්තාකාර ය. එබැවින් අපට සාපේක්ෂව ස්ථාවර දේශගුණයක් අත්විඳීය හැකි ය.
*. අඟහරු: රතු ග්රහලෝකය ලෙස හඳුන්වන අඟහරුගේ කක්ෂයක් පෘථිවි දින 687ක් පමණ ගත වේ. එහි කක්ෂය පෘථිවියට වඩා ඉලිප්සාකාර වේ.
*. බ්රහස්පති: බ්රහස්පති යනු අපගේ සෞරග්රහ මණ්ඩලයේ විශාලතම ග්රහලෝකය වන අතර, සූර්යයා වටා එක් කක්ෂයක් සම්පූර්ණ කිරීමට පෘථිවි වර්ෂ 12ක් පමණ ගත වේ.
*. සෙනසුරු: වළලු සඳහා ප්රසිද්ධ සෙනසුරු සූර්යයා වටා පරිභ්රමණය වීමට පෘථිවි වර්ෂ 29ක් පමණ ගත වේ.
*. යුරේනස්: යුරේනස් හට අද්විතීය පැති භ්රමණයක් ඇති අතර එහි කක්ෂය සම්පූර්ණ කිරීමට පෘථිවි වර්ෂ 84ක් පමණ ගත වේ.
*. නෙප්චූන්: සූර්යයාගේ සිට ඈතම ග්රහලෝකය වන නෙප්චූන්, එක් කක්ෂයක් යෑමට පෘථිවි වර්ෂ 165ක් ගතවේ.
කක්ෂ වැදගත් වන්නේ ඇයි?
කක්ෂ තේරුම් ගැනීම විද්යාඥයන්ට අනාගතයේ ග්රහලෝකවල පිහිටීම ගැන අනාවැකි කීමට උපකාරී වේ. මෙය අභ්යවකාශ මෙහෙයුම් සඳහා වැදගත් වන අතර, එහිදී කාලය තීරණාත්මක වේ. සූර්යයා වටා පෘථිවි කක්ෂය මඟින් අපගේ දේශගුණය සහ ඍතුවල වෙනස්කම් අවබෝධකර ගැනීමට ද අපට උපකාර කරයි.
රුසින් තත්සර
මොරටුව විශ්වවිද්යාලය
