ආදරණීය දුවේ පුතේ, අභ්‍යවකාශය ගැන කතා කරනවිට එහි ජීවයේ පැවැත්ම ගැන තීරණය කරන ප්‍රධාන සාධකයක් තමයි විකිරණ කියන්නෙ.
අභ්‍යවකාශයේ විකිරණ යනු අභ්‍යවකාශයේ පවතින විවිධ විකිරණ වර්ගවල එකතුවයි. මේ විකිරණ වර්ග අතර සූර්ය විකිරණ, අනෙක් තාරකාවලින් පැමිණෙන විකිරණ ප්‍රධාන තැනක් ගනියි. මෙම විකිරණ සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ හෝ අභ්‍යවකාශයේ ඇති විවිධ වස්තු හා ජීවීන්ට විවිධ බලපෑම් ඇති කළ හැකි ය.
විකිරණයේ බලපෑම්
විවිධ වර්ගයේ විකිරණ අභ්‍යවකාශයේ විවිධ ද්‍රව්‍ය හා ජීවීන්ට විවිධ බලපෑම් කරයි. අභ්‍යවකාශ ගවේෂණ යාත්‍රාවල සිටින අභ්‍යවකාශ ගවේෂකයන්ට විකිරණ හේතුවෙන් ශරීරයේ සෛලවල හානි සිදු වීම, පිළිකා වැනි රෝගවලට ලක්වීමේ අවදානමක් ඇත. එමෙන්ම යාත්‍රා හා අභ්‍යවකාශ ද්‍රව්‍යවල විවිධ අක්‍රමවත් වීම් (malfunction) සිදු වීමත්, ඒවායේ දිරාපත් වීමත් ඇති වේ.
විකිරණ මිනුම් සහ පර්යේෂණ
අභ්‍යවකාශයේ විකිරණ මිනුම් කිරීම සහ පර්යේෂණය කිරීම විශාල වැදගත්කමක් ඇති කටයුත්තක් වේ. නවීන විද්‍යාත්මක උපකරණ සහ තාක්ෂණය භාවිත කරමින් අභ්‍යවකාශයේ විකිරණ මිනුම් කටයුතු කරයි. රේඩියෝදර්ශක (radiometers), ස්පෙක්ට්‍රෝමීටර් (spectrometers)හා අභ්‍යවකාශ ගවේෂණ යාත්‍රා තුළ සවි කරන විවිධ සංවේදක (sensors) ආකාරයේ උපකරණවලින් විකිරණ මිනුම් කරයි.
අභ්‍යවකාශයේ විකිරණවල නව තාක්ෂණික ප්‍රවණතා
අභ්‍යවකාශයේ විකිරණ පිළිබඳ පර්යේෂණවල නිරන්තරයෙන් නව තාක්ෂණික ප්‍රවණතා දක්නට ලැබේ. විකිරණ මිනුම් උපකරණ තවදුරටත් දියුණු වන අතර, විකිරණයේ නව ආකාර හඳුනාගැනීම විවිධ කර්මාන්තයන් පවත්වා ගෙන යෑමට අවශ්‍ය වේ.
ඉදිරි අභ්‍යවකාශ ගවේෂණ සහ විකිරණ පාලනය
අභ්‍යවකාශ ගවේෂණය තවදුරටත් විකාශනය වන තරමට විකිරණ පාලනය සහ විකිරණයෙන් ආරක්ෂාව පිළිබඳ නව තාක්ෂණයන් නිර්මාණය කරනු ලබයි. අභ්‍යවකාශ ගවේෂකයන්ගේ ආරක්ෂාව වැඩි දියුණු කිරීමට නව සංඥා හා පරිසර සංවේදන පද්ධති මඟින් විකිරණ මට්ටම් නිරීක්ෂණය සහ පාලනය කිරීමේ කාර්යක්ෂම ක්‍රම සැලසුම් කරමින් පවතියි.
විවිධ ගවේෂණ මධ්‍යස්ථාන, විශ්වවිද්‍යාල හා අභ්‍යවකාශ ඒජන්සි විසින් අභ්‍යවකාශයේ විකිරණය පිළිබඳ පර්යේෂණ කටයුතු කරනු ලබයි. මෙම පර්යේෂණ කටයුතු අභ්‍යවකාශයේ විකිරණ ගැන තේරුම් ගැනීමට, එම විකිරණවල බලපෑම් අවම කිරීමට හා අභ්‍යවකාශ ගවේෂකයන්ගේ ආරක්ෂාව වැඩි දියුණු කිරීමට බෙහෙවින් වැදගත් වේ.
රුසින් තත්සර
මොරටුව විශ්වවිද්‍යාලය
